«Είμαι πάρα πολλά για να μην είμαι τίποτα και πολύ λίγος για να είμαι κάτι»… * * * * * «Ψάχνω να βρω λέξεις… που να "αγγίζουν" κι αγγίγματα που να μιλούν»…

30 Μαρ 2008

Η Μήθυμνα της συνέχειας (Μέρος 3ο)

Επί Γατελούζων, λοιπόν, ο Μόλυβος (είχε επικρατήσει, όπως είπαμε, τούτο το όνομα) αρχίζει να βγαίνει από την αφάνεια, ενισχύεται στρατιωτικά, επισκευάζεται το κάστρο του, αναπτύσσει την καλλιέργεια της ελιάς και το εμπόριο του λαδιού και αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο σημαντικούς εμπορικούς σταθμούς του Αιγαίου. Όλη αυτή η ακμή δεν θα κρατήσει για πολύ διότι στις 19 του Σεπτέμβρη του 1452, ύστερα από σθεναρή αντίσταση καταλαμβάνεται από τους Τούρκους. Αμέσως δεσμεύονται οι περιουσίες των πλούσιων Μολυβιατών, επιβάλλεται σκληρή φορολογία, αναγκάζοντας πολλούς να μετακινηθούν στα απέναντι παράλια αλλά και να ξενιτευτούν στην Ευρώπη. Έτσι ο Μόλυβος μετατρέπεται σιγά σιγά σε μια οχυρωμένη τουρκόπολη.

Από το τέλος, όμως, του 18ου αιώνα, μπαίνουν τα θεμέλια μιας δεύτερης, πιο μακρόπνοης και πιο αξιόλογης αναγέννησής του. Οι Μολυβιάτες απομονώνουν οικονομικά τους Τούρκους και παίρνουν την τοπική οικονομία στα χέρια τους. Όμως το πιο σπουδαίο –και θετικό- της εποχής εκείνης ήταν οι φιλελεύθερες ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης και τα κηρύγματα του Εθνικού Διαφωτισμού που φτάνουν ολοζώντανα από τις ευρωπαϊκές εστίες του Απόδημου Ελληνισμού (των Ελλήνων της Διασποράς) και αναστατώνουν τις συνειδήσεις των ντόπιων για πολιτική και πνευματική ελευθερία και πρόοδο. Αυτή την περίοδο και μέχρι την απελευθέρωση ο Μόλυβος θα πρέπει να καμαρώνει πολύ για τις επιβλητικές μορφές που ανέδειξε. Γι’ αυτές, όμως, θα αναφερθούμε σε επόμενα κεφάλαια.
Και μ’ όλα αυτά να συμβαίνουν, φτάνουμε στον πολυπόθητο Νοέμβρη του 1912 που μαζί με όλη τη Λέσβο έτσι κι ο Μόλυβος ανέπνευσε το ζωογόνο αέρα της Λευτεριάς! Κι ύστερα από αιώνες σκλαβιάς υψώθηκε στο ιστορικό του κάστρο η ελληνική σημαία.

Ίσαμε το 1923, ο τόπος δέχεται κύματα προσφύγων από τα μικρασιατικά παράλια, ανθρώπων που ξεριζώθηκαν από την πανάρχαιη Ελληνική Αιολίδα και Ιωνία, που εγκαθίστανται στο χωριό, οπότε φεύγουν και οι τελευταίοι Τούρκοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Από το 1923 και πέρα, αρχίζουν και μπαίνουν, πλέον, γερά τα θεμέλια για την υλική και πνευματική ανασυγκρότηση μιας και το προσφυγικό αυτό στοιχείο γίνεται το δημιουργικότερο τμήμα του πληθυσμού του. Όλη όμως αυτή την αλματική πρόοδο έρχεται να ανακόψει η κατοχή των Γερμανών αλλά και ο εμφύλιος με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα.

Και είναι τότε, σ’ αυτή τη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο της δεκαετίας του ’50, όταν η οικονομική δυσπραγία και η φτώχια οδηγεί στην αθρόα μετανάστευση, που «τείνει να λάβει αιμορραγική μορφή», παρουσιάζεται ο επιφανής συμπατριώτης μας, κοινωνιολόγος Μιχαήλ Γούτος που θα επιλέξει τον Μόλυβο για την εφαρμογή του οράματός του για κοινωνικό τουρισμό και θα βάλει τις βάσεις για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη τούτης της όμορφης γωνιάς της Λέσβου.
(συνεχίζεται)

Μηθυμναίος

26 Μαρ 2008

Η Μήθυμνα της συνέχειας (Μέρος 2ο)

Στο βορειοανατολικό άκρο της Λέσβου, αντικρινά της αρχαίας Τροίας, όμοια με μια απλοχεριά χαιρετισμού - μέσα στο κυανογάλανο πέλαγο του Αιγαίου, η Μήθυμνα ριζώνεται αμφιθεατρικά από την ακρογιαλιά μέχρι την κορυφή του γενοβέζικου κάστρου της, καμαρωτή και περήφανη. Από τη μια τα λιόδεντρα και τα πεύκα και από την άλλη η απεραντοσύνη της θάλασσας. Δεν πρόκειται εδώ να κάνω κάποια ιστορική μελέτη. Γραφτά άλλων*, όπως είπα, θα χρησιμοποιήσω για να παρουσιάσω έναν σύντομο ιστορικό περίπατο.

.
Η μικρή ιστορία της Μήθυμνας, μεγάλη στην ιστορική της σημασία και σημαντική στην προέλευση και την αρχαία καταγωγή της, αρχίζει την 3η π.Χ. χιλιετία κατά την περίοδο που έφθασαν εδώ οι Αιολείς, δηλαδή στα τέλη της εποχής του Χαλκού. «Τα μυθολογικά στοιχεία κουβαλούν συχνά μεγάλες ιστορικές αλήθειες και γεγονότα που συγκίνησαν, φώλιασαν στις ψυχές των ανθρώπων κι έγιναν μύθοι».
Κατά τη Μυθολογία, η Μήθυμνα ήταν κόρη του Μάκαρα, εποικιστή της Λέσβου. Η δεύτερη, σε δύναμη και προκοπή, πόλη ύστερα από τη Μυτιλήνη. Στον Τρωικό πόλεμο η Μήθυμνα συμμαχούσε με τους Τρώες, γι’ αυτό κι έγινε στόχος επιδρομών και θέατρο επιχειρήσεων των Αχαιών. Σε μια από τις επιχειρήσεις ο Αχιλλέας την πολιόρκησε και την κυρίευσε ύστερα από προδοσία της Πεισιδίκης, κόρης του βασιλιά.
Στο τέλος του 8ου και στις αρχές του 7ου αιώνα η επικράτειά της Μήθυμνας, (η των «Μηθυμναίων Χώρα» κατά τον Θουκυδίδη), απλώνεται σχεδόν στο ένα τρίτο της έκτασης του νησιού και κατέχει όλο το κεντρικό και βόρειο τμήμα του.
.

Στους κατοπινούς χρόνους, κράτησε την ακμή και την ανεξαρτησία της. Ο πολιτικός προσανατολισμός της παραμένει δημοκρατικός και κατά την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου τάσσεται στο πλευρό των Αθηναίων ακόμα και μετά την αποστασία, από την Αθηναϊκή Συμμαχία, των άλλων Λεσβιακών πόλεων.
Πιστή σύμμαχος του Φιλίππου του Μακεδόνα περνά μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου στην κυριαρχία των Πτολεμαίων. Διατηρεί την ακμαία θέση της κατά την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας και στις αρχές του 2ου μ.Χ αιώνα δέχεται τον χριστιανισμό και γίνεται έδρα επισκόπου.


Στα 1355 η Λέσβος προικοδοτείται στον Γατελούζο ηγεμόνα Φραγκίσκο Α΄ κι έτσι υπάγεται στην αυθεντία των Γατελούζων μέχρι το 1462. Κατά την περίοδο τούτη υιοθετεί και το δεύτερο όνομά της και αναφέρεται πια περισσότερο σαν Μόλυβος. Είναι πιθανόν το όνομα τούτο να οφείλεται στη πληθώρα ελαιόδεντρων (Mont d’ olives=το βουνό των ελαιών) και στη συστηματική τους καλλιέργεια, αυτά τα χρόνια, παρά στα άφθονα πετρώματα μολύβδου που υπάρχουν στη περιοχή.
(συνεχίζεται)
.
Μηθυμναίος
.
* Βοηθήματα: Μήτσος Τσιάμης, Στρατής Χατζηγιάννης, Φαίδων Θεοφίλου

19 Μαρ 2008

Η Μήθυμνα της συνέχειας...

Μέρος Πρώτο (Εισαγωγή)
.
Μήθυμνα Πανοραμική άποψη (φωτ. Στρ. Δουκάκη)
.
Μηθυμναίος γαρ, κάνοντας και τιμή στο όνομα, θα προσπαθήσω, όσο μπορώ να παρουσιάσω από εδώ, για όσους θελήσουν να στρέψουν για λίγο, έστω, το ενδιαφέρον τους και να γνωρίσουν τη Μήθυμνα (Μόλυβο) της Λέσβου. Τη μικρή μου πατρίδα, μιας κι αισθάνομαι να την κουβαλώ στα κύτταρα της ψυχής μου. Έναν τόπο όπου συμπλέκεται ακατάλυτα, ο μύθος με την ιστορία, το παραμύθι με τ’ όνειρο, η ποίηση με τη ζωντανή ομορφιά έτσι ώστε να μεταβάλλεται σε πηγή δημιουργίας. Αλλά πολλές φορές και... λύτρωσης.

Το λιμάνι. Μερική άποψη από την προέκταση. (Φωτ. Στρ. Δουκάκη)
.
Κανένας χρόνος δεν είναι αρκετός για τη Μήθυμνα, καμιά ταξιδιωτική εμπειρία αρκετή, κανένα συναίσθημα για μοιρασιά ικανό, κανένας χειμώνας αρκετά μακρύς για να σε κρατήσει μακριά. Γι’ αυτό ακριβώς... θα τη φέρω και κοντά σας, σε περιοδικές ιστορικές συντομογραφίες που θα συλλέγω από άλλους... ειδήμονες! Αλλά και θα σας τη γνωρίσω μέσα από δικές μου εικόνες. Κι όταν θελήσετε να πάτε εκεί θα βρείτε απάγκιο, θα ρίξετε κάβο στις σκοτούρες σας και θ’ αράξετε ήσυχα σ’ ένα αγκυροβόλιο ψυχής.

Αεροφωτογραφία της Μήθυμνας 2005 (του Costi STEFANOU)

Μηθυμναίος
.
* Κάνοντας κλικ πάνω στις φωτογραφίες έχετε τη δυνατότητα να τις δείτε σε μεγάλο μέγεθος


13 Μαρ 2008

Η ομορφιά του ελάχιστου

Η ομορφιά του ελάχιστου
Όσα προσπερνούμε...
Εικόνες και λέξεις, ένα ταξίδι μαζί μου, λόγια σαν φυσικές αναπνοές
.
Πόσα πράγματα, μικρά και μεγάλα,
καθημερινά είναι δίπλα μας,
κι εμείς απλά δεν έχουμε χρόνο
να τα δούμε, να τα προσέξουμε, να τα απολαύσουμε...
να τα αγαπήσουμε...

Η ομορφιά της ταπεινότητας,
η πίστη στο ελάχιστο που μετουσιώνεται σε όλον

Λίγες σταλαγματιές. Παιχνίδια της φύσης...

Μικρές λεπτομέρειες που εκδηλώνονται γύρω μας,
έστω και με μια γκρίζα αισθητική...

Η προσήλωσή μας, μερικές φορές, σε τούτα τα δευτερεύοντα
μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο όμορφη...


Καθείς εφ’ ω ετάχθη…

Είδα μια λεύκα να λύνει τη σιωπή της και...
γέμισε η ζωή μου λευκά μυστικά.
.
Μηθυμναίος