Ο Θεόφιλος* παρεπιδημούσε
στο Πήλιο. Κάποτε, ένας ταβερνιάρης του ζήτησε να ζωγραφίσει στο ντουβάρι ένα
άσπρο, περήφανο άλογο. «Λυτό ή δεμένο το θες;» ρώτησε ο Μυτιληνιός. «Τι διαφορά
έχει;» αποκρίθηκε ο πονηρός Θεσσαλός. «Λυτό κάνει είκοσι και δεμένο εκατό»
διευκρίνισε. Ο πελάτης τού ανέθεσε να φτιάξει το φθηνότερο· ηλιθιωδώς καθώς ο
ζωγράφος, ούτως ή άλλως, δεν έπαιρνε πολλά και πληρωνόταν συνήθως εις είδος. Δεν
πέρασε πολύς καιρός και ο Θεόφιλος ξαναπέρασε απ’ το μαγαζί. Ο κάπελας του
παραπονέθηκε πως το άτι ξεβάφει, τόσο ώστε κοντεύει να εξαφανιστεί απ’ τον
τοίχο. «Λυτό δεν το παρήγγειλες;» απόρησε ο καλλιτέχνης.
Εφημερίδα των Συντακτών 10/11/2014
Κάπως έτσι ξεθωριάζουν
οι αγάπες μας, οι φιλίες και τα λόγια μας…
* Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, ήταν ένας φτωχός φουστανελάς που είχε τη μανία να ζωγραφίζει. Γεννήθηκε
μεταξύ 1868 και 1871 στη Βαρειά Μυτιλήνης. Θεωρείται από τους σπουδαιότερους Έλληνες
λαϊκούς ζωγράφους με χαρακτηριστικά έργα εμπνευσμένα από την ελληνική λαϊκή
παράδοση, ιστορία και μυθολογία. Τα πινέλα του τα
κουβαλούσε στο σελάχι του, εκεί που οι πρόγονοί του 'βάζαν τις πιστόλες και τα
μαχαίρια τους. Τριγύριζε στα χωριά της Μυτιλήνης, τριγύριζε στα χωριά του
Πηλίου και ζωγράφιζε. Ζωγράφιζε ό,τι του παράγγελναν, για να βγάλει το ψωμί του.
Πριν πάμπολλα χρόνια (ξεχνώ πλέον πόσα) βρέθηκα ένα καλοκαίρι στη Λέσβο, και χάρη στα ξαδέλφια μου που παρεπιδημούσαν εκεί επισκέφθηκα στη Βαρειά και το σπίτι/μουσείο του Θεόφιλου (Χατζημιχαήλ), του γνωστού λαϊκού ζωγράφου που έχει απαθανατισθεί και στη σύγχρονη ελληνική μούσα (Νότης Μαυρουδής, Νταλάρας κτλ.). Η ζωγραφική του χαρακτηριστική (χωρίς να είμαι ειδικός θα την περιέγραφα ως ένα κράμα λαϊκής αγιογραφίας και Φαγιούμ), η θεματολογία του ποικίλη, με κύριες πηγές την ελληνική ιστορία και μυθολογία καθώς και τη λαογραφία. Όποιος την έχει δει δεν την ξεχνάει εύκολα. Χωρίς αμφιβολία το έργο του αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά για το νησί του και για την Ελλάδα ολόκληρη. Ελπίζω το Μουσείο να μην κινδυνεύει από την υγρασία και την αδιαφορία του κράτους, όπως είχε γραφεί το 2013.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο σχόλιό σας καθώς και η διατύπωση ακριβής. Θα μπορούσε (αν κι εγώ ήμουν ειδικός) να είναι συμπληρωματικό μέρος της ανάρτησης. Ευχαριστώ γι' αυτό, μόνο να, δεν με ικανοποιεί η ανωνυμία... Πολύ θα ήθελα να ξέρω...
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν το είχα διαβάσει αυτό το απόσπασμα με τον ταβερνιάρη και σ' ευχαριστώ που το μοιράστηκες μαζί μας. Ο Θεόφιλος υπήρξε ο σπουδαιότερος λαϊκός ζωγράφος μας. Γνωρίζοντας την ιστορία του και πόσο φριχτά λοιδορήθηκε απ' τον κόσμο εκείνη την εποχή, η αξία του παίρνει άλλες διαστάσεις και το έργο του γίνεται ανυπέρβλητο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα είσαι καλά, Στρατή!
(Προσυπογράφω το υστερόγραφό σου. "Κάπως έτσι ξεθωριάζουν οι αγάπες μας, οι φιλίες και τα λόγια μας…")
Σωστά τα λες, αγαπητή μου Μαρία, κι αν δεν ήταν ο σπουδαίος συμπατριώτης μας ο Τεριαντ, Στρατής Ελευθεριάδης κατά κόσμον, θα είχε ξεχαστεί...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι να συμπληρώσω: ας μην αφήνουμε τις αγάπες, τις φιλίες και τα λόγια μας να ξεθωριάζουν.
Ευχαριστώ και να σαι καλά!
Στράτο, συγγνώμη που το σχόλιο πέρασε ως ανώνυμο, κάποιο λάθος έκανα στις επιλογές. Αντώνης Παπαγιάννης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα μάλιστα, αγαπητέ μου γιατρέ. Ευχαριστώ!
ΑπάντησηΔιαγραφή