Όλα έχουν ειπωθεί...

ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ του για τα όσα συμβαίνουν, όχι μόνον αυτές τις μέρες, αλλά τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας, σκέψεις εκπεφρασμένες με αποφθέγματα, παραθέτει σήμερα στη στήλη ο αναγνώστης μας, κ. Νικόλαος Στυλιανού:

ΚΑΤ' ΑΡΧΑΣ ξεκαθαρίζουμε ότι «όλες οι γενικεύσεις είναι λαθεμένες, της παρούσης συμπεριλαμβανομένης» (Ζαν-Ζακ Ρουσό 1712-1778, Γαλλοελβετός φιλόσοφος). Θυμόμαστε ότι «το 80% των αποτελεσμάτων παράγεται από το 20% των αιτιών» (Vilfredo Pareto, 1848-1923, Ιταλός οικονομολόγος), αλλά και ότι «τίποτε δεν μπορεί να αντισταθεί σε μια ιδέα που έχει έρθει η ώρα της» (Βίκτωρ Ουγκό, 1802-1885, Γάλλος συγγραφέας).

Ο ΣΟΦΟΣ πρόγονός μας (Αριστοτέλης) τόνιζε ταυτόχρονα πως «όσοι μελέτησαν την τέχνη της διοίκησης έχουν πεισθεί ότι η τύχη των κρατών εξαρτάται κυρίως από την εκπαίδευση των νέων», αλλά είναι βέβαιο, συνάμα, πως όταν λέμε «Παιδεία», δεν εννοούμε «οι συμβουλές των μεγάλων προς τους νέους να αποσκοπούν στο πώς να τους κάνουν να πάψουν να συμπεριφέρονται σαν νέοι» (Francis De Croisset, 1877-1937, Βέλγος συγγραφέας).

ΣΕ ΣΤΙΓΜΕΣ που οι νέοι αισθάνονται οργή και απογοήτευση, και που, όπως τώρα, γεύονται τη βία μες στο πετσί τους, το σύνθημα «το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει» δεν μπορεί να είναι η λύση. «Το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει το "οφθαλμόν αντί οφθαλμού" είναι ότι θα καταλήξει να κάνει όλον τον κόσμο τυφλό» (Γκάντι, 1869-1948, Ινδός ηγέτης).

ΕΔΩ συμπληρώνουμε εμείς ότι το αίσθημα που πλημμυρίζει και πνίγει σήμερα τους νέους, αλλά και όχι μόνον, ανθρώπους του τόπου μας είναι το συναίσθημα ότι ζεις σε ένα κράτος όπου είσαι αβοήθητος, αδύναμος. Έτσι νιώθεις, κυρίως όταν συνειδητοποιήσεις ότι δεν σ' ακούνε. Ότι έχεις πράγματα να πεις και σου αφαιρούν τον λόγο. Εικόνες να ζωγραφίσεις και σου παίρνουν τα χρώματα. Ιδέες να αναπτύξεις και σε αναγκάζουν μόνο να κόβεις και να ράβεις. Αβοήθητος. Κι αδύναμος. Όταν πέφτεις κάτω και δεν υπάρχει τρόπος να σηκωθείς. Όταν η αξία δεν είναι βασική προϋπόθεση για να προχωρήσεις, αλλά μάλλον τροχοπέδη. Όταν οι επιλογές σου, μέρα με τη μέρα, λιγοστεύουν.

Ο ΓΚΑΝΤΙ, σε τέτοιες περιπτώσεις, έλεγε: «Σήκω, μη λυγάς. Γίνε εσύ ο ίδιος πρώτα η αλλαγή που θα ήθελες να έρθει σε όλο τον κόσμο».

ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ κάποιος να πει με σιγουριά ότι «τα πράγματα θα διορθωθούν αν αλλάξουν». Είναι σίγουρο όμως ότι «για να διορθωθούν, πρέπει να αλλάξουν» (Georg Lichtenberg, 1742-1799, Γερμανός γνωμικογράφος). Συμφωνούν ως προς αυτό όλοι οι πολιτισμοί. «Ένα ταξίδι χιλίων χιλιομέτρων αρχίζει με ένα βήμα» (Λάο Τσε, 6ος αιώνας π.Χ., Κινέζος φιλόσοφος). Και «όλα τα πράγματα είναι δύσκολα, προτού γίνουν εύκολα» (Thomas Fuller, 1608-1661, Άγγλος στοχαστής).

ΑΛΛΑ, ποιοι θα φροντίσουν, άραγε, για όλα αυτά; Ποιοι θα θυσιάσουν ό,τι έχουν και δεν έχουν για να προσφέρουν στους λαούς τους το πολυτιμότερο αγαθό που είναι η γνώση; «Ένας πολιτικάντης που σκέφτεται τις επόμενες εκλογές;» ή «ένας πολιτικός που σκέφτεται και νοιάζεται για τις επόμενες γενιές;» (Arthur Clarke, 1917-2008, Βρετανός συγγραφέας).

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ πολιτικός είναι εκείνος που έχει όραμα και θέτει στόχους. «Δεν υπάρχει ευνοϊκός άνεμος γι' αυτόν που δεν ξέρει πού πηγαίνει» (Γουλιέλμος Β' της Οράγγης, 1672-1702, κυβερνήτης Κάτω Χωρών, βασιλιάς της Αγγλίας). Είναι, επίσης, εκείνος που, κυρίως όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά γι' αυτόν, γνωρίζει ότι «η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή» (Φρίντριχ Νίτσε, 1844-1900, Γερμανός φιλόσοφος).

.

Από το αναγνωστικό ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΣΕΛΙΔΑΣ του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ