«Είμαι πάρα πολλά για να μην είμαι τίποτα και πολύ λίγος για να είμαι κάτι»… * * * * * «Ψάχνω να βρω λέξεις… που να "αγγίζουν" κι αγγίγματα που να μιλούν»…

17 Ιουν 2009

Το Μουσείο της ελιάς

Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας, στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το οποίο έχει και την ευθύνη για τη λειτουργία του. Στεγάζεται στο χώρο του παλαιού κοινοτικού ελαιοτριβείου το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί στις αρχές του 20ού αιώνα και έκλεισε το 1967. Η χρήση του παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα από τον Δήμο Αγίας Παρασκευής. Το έργο εντάχθηκε στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου 2000-2006 και χρηματοδοτήθηκε από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Το ΜΒΕΛ ανήκει στο δίκτυο θεματικών τεχνολογικών μουσείων του Π.Ι.Ο.Π. και αποτελεί λογική συνέχεια του Μουσείου της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη.

Το συγκρότημα της Αγίας Παρασκευής αναδεικνύεται σε "μουσείο του εαυτού του", με αποκατάσταση των αρχιτεκτονικών και μηχανολογικών στοιχείων στην ιστορική τους μορφή. O σωζόμενος ιστορικός εξοπλισμός, που έχει αποκατασταθεί, αναδεικνύεται υποδειγματικά, μέσω της "επιδεικτικής" λειτουργίας του και της πλαισίωσής του με ψηφιακές παραγωγές. Παρουσιάζεται η εξέλιξη των μηχανημάτων, με έμφαση στις αλλαγές που επέφερε η εισαγωγή της μηχανικής κίνησης στην ελαιοπαραγωγή. Στο κυρίως κτήριο, δίνεται έμφαση στα τρία βασικά στάδια της διαδικασίας παραγωγής ελαιολάδου (σύνθλιψη του καρπού, συμπίεση του ελαιοπολτού, διαχωρισμός του λαδιού από το νερό) και γίνεται αναφορά στη συμπληρωματική λειτουργία του αλευρόμυλου.
.
Οι παλαιές αποθήκες ελαιοκάρπου λειτουργούν ως συμπληρωματικές εκθετικές μονάδες, που προβάλλουν το ανθρώπινο στοιχείο. Στις μεγάλες αποθήκες γίνεται ιδιαίτερη αναφορά: α) στην ιστορία του κοινοτικού ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής, με έμφαση στην πρωτοποριακή διαδικασία της κοινοτικής ιδιοκτησίας και στον αντίκτυπό της στις κοινωνικές και οικονομικές δομές της περιοχής· β) στην εκμηχάνιση της ελαιουργίας στη Λέσβο· και γ) στο ευρύτερο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο. Στις μικρές αποθήκες παρουσιάζεται ο κύκλος των εργασιών που συνδέονται με την ελαιοπαραγωγή. Το Μουσείο περιλαμβάνει επίσης αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, κυλικείο, καθώς και μικρό υπαίθριο αμφιθέατρο.
.

Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου επιδιώκει να προβάλει τη βιομηχανική κληρονομιά, τόσο στον τομέα της ελαιουργίας όσο και στο ευρύτερο πεδίο της τεχνολογίας, αλλά και να την εντάξει στα αρχιτεκτονικά, κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενά της.

Είναι γνωστό πως η ιστορία της Λέσβου, από την αρχαιότητα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ελιά. Γι’ αυτό και το Μουσείο τούτο είναι, κατά κάποιο τρόπο ένα ταξίδι στη βιομηχανική παράδοση της Λέσβου, ένα ταξίδι στην ιστορία της.
Μηθυμναίος

* Οι φωτογραφίες είναι από το: fouskoto4all.gr

29 σχόλια:

  1. Πολύ θέλω να επισκεφτώ μια μέρα το νησί και να τα δω από κοντά όλα.
    Επίσης πολύ θα ήθελα να σας συναντούσα στη Θεσ.αλλά όταν το είδα ήταν πια αργά.

    Την καλησπέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ ΙΠΠΟΛΥΤΗ,

    Μα εσύ χάθηκες... που γύριζες;
    Βλέπεις όταν απομακρύνεσαι από τη μπλογκογειτονιά χάνεις ενδιαφέροντα πράγματα... Αλήθεια τι κρίμα...

    Το νησί μας θα σε περιμένει, Ιππολύτη, όποτε το αποφασίσεις.

    Να 'σαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. γεια σου Στρατη!
    θυμαμαι λοιπον, γυρω στο 1973, το ραφινερι.. στον Μόλυβο..ήμουν μαιδιθ και πηγα διακοπες... δουλευε εκει ο θειος μου, αδελφος του πατερα μου...πως η ελια με τα παρελκομενα της ιερουργει παντοτε και ακομα σ αυτον τον τοποπ!
    χαιρε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ya era tiempo!
    Φίλε Στράτο, μπορώ να σου περιγράψω τα παλιά ελαιοτριβεία όπου μεγάλωσα δίπλα από ένα στην Πύλαρο, με το άλογο να γυρνά τα λιθάρια τρβής της ελιάς, τις φωτιές με το βραστό νερό, το πιεστήριο του πολτού με τα χέρια τη διαχώρηση του λαδιού από το λιόζουμο κλπ..
    Απο τα μοντέρνα δεν έχω ιδέα. Σε χώρα της κεντρικής Αμερικής πουλούν το ελαιόλαδο στα φαρμακεία σε μικρά γαλάζια κουτάκια με κόκκινα γράμματα, εκεί βρήκα το λάδι SUPER NISSA Μυτιλήνης

    Χαιρετώ
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κοίτα να δεις σύμπτωση. Ήθελα να κάνω ποστ για τα μουσεία του ΠΙΟΠ(Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς), που έχει την ευθύνη της δημιουργίας τους. Το δικό σας, το ΜΒΕΛ αποτελεί επίσης μέλος του δικτύου Μουσεία Ελιάς της Μεσογείου.
    Και τί υπέροχο κτήριο! Τρομερή δουλειά και μπράβο τους! Αυτή η κ. Σάλας είναι καταπληκτική γυναίκα.
    Καλορίζικο λοιπόν!

    Καληνυχτίζω!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Στράτο μας,
    πολύ κατατοπιστικό!
    Και συμφωνώ με τον Γαβρίλη! Στον τόπο μας, ακόμη υπάρχουν απομεινάδια από το ελαιοτριβείο...
    ο Δημήτρης, μου είπε για το Λουτράκι, στου θείου του, που έπαιρνε φρεσκο ψωμί για να του βάλουν με την κουτάλα παρθένο λάδι-βούτυρο...
    Τι αναμνήσεις γύρω από το κείμενό σου!
    Να είστε καλά, Φίλε μου
    Υιώτα,
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλημέρα μακρινέ μου ξάδερφε! Αυτά τα παλιά βιομηχανικά κτίρια μου προκαλούν έντονο θαυμασμό. Νιώθω οτι κρύβουν μέσα τους ζωή. Σαν να έχουν ψυχή. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια σε όσους βοήθησαν στην αξιοποίησή του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ελαία η ηδύκαρπος!!
    Ευλογημένη κάθε γη που την καρποφορεί.
    Και όσο φέρνω στο νου μου Στράτο τις πεζούλες της λεσβιακής γης, τις απότομες κακοτράχαλες πολλές φορές σκέφτομαι πως πράγματι ο αγώνας είναι άνισος γιαυτούς που κοπιάζουν για τη συγκομιδή.
    Πάντως το αποτέλεσμα αποζημιώνει πράγματι(όπως λέει κι η Γιώτα) όποιον μπορέσει και βρεθεί στη μηχανή την ώρα που τρέχει το αγουρόλαδο ζεστό και το ρίξει πάνω σε μια φέτα ψωμί με λίγη ρίγανη κι αλάτι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ο μικρός μας σε ό,τι βλέπει ρωτά να μάθει ποιος είναι ο αρχηγός, ο βασιλιάς. Όταν μας ρωτάει για τις τροφές, του λέμε "η ελιά" και χαμογελά ολόκληρος. Ο ευλογημένος αυτός καρπός και ευλογημένοι όσοι έχουμε την τύχη να κατέχουμε το καρπό αυτό.

    Πολύ όμορφο το Μουσείο σας, να το χαιρόσαστε! Είναι μια απόδειξη πως υπάρχουν κονδύλια για πολλά, ενδιαφέροντα πράγματα... θέληση δεν υπάρχει!

    Πολλά φιλιά από το Ιόνιο, Στράτο μας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΕΡΕΛΗΣ,

    Αγαπητέ μου ποιητή,
    Τι μνήμες, αλήθεια, μ’ αυτό το ραφινερί που σήμερα έχει μεταβληθεί σ’ ένα ωραιότατο ξενοδοχείο το OLIVE PRESS κρατώντας, φυσικά όσο μπορούσαν την αρχιτεκτονική του μορφή. Η ελιά για τη Λέσβο είναι μνημείο στο χρόνο…
    Να μια καλή ευκαιρία να σε δούμε φέτος εκεί, να ξαναφέρεις τις παιδικές σου μνήμες στο νου…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @ pylaros,

    Θα’ θελα να’ ξερα, φίλε μου, ποιος εκείνα τα χρόνια των παραδοσιακών ελαιοτριβείων δεν έζησε παρόμοιες στιγμές με τη φέτα το ψωμί και το πρωτόλαδο…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @ μαριάννα,

    Έτυχε να γνωρίσω την κυρία Σάλας στα εγκαίνια του Μουσείου και είναι πράγματι μια πολύ αξιόλογη προσωπικότητα. Και γενικά το ΠΙΟΠ έχει να παρουσιάσει πολύ καλές δουλειές σε όλη την Ελλάδα.

    Φιλάκια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @ Αστοριανή,

    Και που δεν υπάρχουνε τέτοια, Υιώτα, άλλωστε η ελιά από αρχαιοτάτων χρόνων (από τότε που η Θεά Αθηνά φύτεψε την πρώτη στην Αθήνα) ήταν συνδεδεμένη με τη ζωή και την καθημερινότητα των Ελλήνων. Στα ελαιοτριβεία οι άνθρωποι έβλεπαν τους κόπους της καλλιέργειάς της να μετατρέπεται σε «λαδάκι»…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @ gvarvakis,

    Μόνο ζωή, ξάδερφε Γιώργη, βάλε κόπους, αγωνία μα και ικανοποίηση όταν έβλεπαν οι άνθρωποι τις πρώτες σταγόνες να πέφτουν στο κιούπι…
    Φυσικά και στο νησί σου θα υπάρχουν πολλά τέτοια.

    Καλημέρα σου και καλό καλοκαίρι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @ Μαριάνθη,

    Ναι, Μαριάνθη, τα κακοτράχαλα σέτια που τα λέμε εκεί. Και η ικανοποίηση των ανθρώπων του μόχθου (τότε, γιατί τώρα..) βλέποντας να βγαίνει από τις πέτρες που άλεθαν τους καρπούς το χρυσαφένιο λάδι…
    Κάτι ήξεραν οι πρόγονοί μας που την είχαν και σαν σύμβολο ειρήνης, ευημερίας και… μακροβιότητας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. @ Dana_Semitecolo,

    «Ευλογημένος καρπός κι ευλογημένοι όσοι…» βασιλιάδες τότε ένιωθαν και οι άνθρωποι (οι ελαιοπαραγωγοί) τώρα μάλλον βάσανο είναι για πολλούς και καλά που υπάρχουν οι αλλοδαποί γιατί θα ρήμαζαν τα δέντρα… Αλλά άσε το μικρό να πιστεύει…
    Τιμή σ’ αυτούς που χρησιμοποιούν τα «κονδύλια» για ενδιαφέροντα πράγματα που μας θυμίζουν μια παράδοση

    Και τα δικά μου φιλιά από την Αθήνα! Μα σε λίγες μέρες θα τα παίρνεις με αύρα Αιγαίου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Συγχαρητήρια για την ωραία παρουσίαση του Μουσείου και πολύ όμορφη η προσπάθεια του ΠΙΟΠ.
    Επίσης παρέλαβα το αντίτυπο από την
    4η Ανθολογία και σας ευχαριστώ πολύ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Στράτο μου!

    Να χαιρόσαστε το πανέμορφο Μουσείο σας!

    Μικρή..πολύ μικρή έχω δουλέψει σε ελαιοτριβείο..μου ήρθε η γεύση από το νιο λάδι..

    Σου αφήνω φιλιά της βροχής αλλά το Καλό Καλοκαίρι θα στο ευχηθώ από τη Γρανάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. @ lena manta,

    Να ‘σαι καλά Λένα!
    Από καρδιάς σου εύχομαι κι άλλες πολλές επιτυχίες να έχεις με τα βιβλία σου!

    Χαίρομαι που έλαβες την Ανθολογία… είχα ανησυχήσει κάπως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. @ mareld,

    Μαρελντάκι σ’ ευχαριστώ! Σου εύχομαι να περάσεις κι εσύ το καλύτερο καλοκαίρι σου στη Γρανάδα.
    Τους χαιρετισμούς μου a los amigos españoles!!!

    Buen viaje y felices vacaciones!!!

    Besotes!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Να χαιρόσαστε το πανέμορφο Μουσείο σας!
    Να περνάς όμορφα αν είσαι ήδη εκεί και να μας ταξιδευεις συχνά στα μέρη σου
    Ευχομαι ένα ΣΚ γεμάτο ευχαριστες εκπλήξεις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Συγχαρητήρια! Χαίρομαι να βλέπω έργα που διασώζουν την Ελληνική μας παράδοση.
    Το Μουσείο αυτό, είναι ένα ακόμα στολίδι στα τόσα που προσφέρει το όμορφο νησί σας.
    Να το χαίρεστε!
    Βάνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Φίλε Στράτο.
    Έχω την τύχη να έχω γνωρίσει καλά και τα δυό υπέροχα προϊόντα της ιδιαίτερης πατρίδας σου. Ούζο και λάδι.
    Ομολογώ πως και από τα δυό είμαι κατενθουσιασμένος.
    Εδώ που ζούμε κάποιοι αυτοασποκαλούμενοι καπάτσοι, μας πουλάνε νοθευμένα λάδια γιά γνήσια, αγνά, παρθένα και ένα σωρό άλλα κοσμιτικά επίθετα. Και τι να κάνουμε; Τα ακριβοπληρώνουμε και τα τρώμε ψάχνοντας να δούμε αν έχουν κάποια σχέση με το ελληνικό λάδι.
    Νάσαι καλά φίλε.
    Ντένης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Όλα αυτά τα παλιά βιομηχανικά κτίρια της Λέσβου που έχουν αξιοποιηθεί, είναι θησαυρός για το νησί. Το μουσείο της Αγίας Παρασκευής είναι εξαιρετική δουλειά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. @ xeimwniatikhliakada,

    Σ’ ευχαριστούμε, Λιακαδίτσα! Να ‘σαι καλά!
    Αύριο Πέμπτη φεύγω. Έχω μπλέξει με τις ετοιμασίες της τελευταίας ώρας. Καταλαβαίνεις…
    Καλό καλοκαίρι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. @ Βάνα,

    Έχεις δίκιο φίλη μου, ευτυχώς που υπάρχει το ενδιαφέρον αλλά και πρωτοβουλίες αρκετών έτσι ώστε να μη χαθούν στοιχεία της πλούσιας παράδοσής μας.
    Έχουμε αρκετά τέτοια στολίδια στο νησί μας κι ελπίζω να αναδειχτούν κι άλλα.
    Να σαι καλά και θα σας περιμένουμε!

    Μια αγκαλίτσα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. @ Dennis Kontarinis,

    Πάντα θα υπάρχουν οι καπάτσοι, Ντέννη, τι να κάνουμε; Το έχει η φυλή μας.
    Γι’ αυτό θα πρέπει να κάνεις μια βολτίτσα από εδώ να απολαύσεις και τα δύο προϊόντα του νησιού μας!

    Με τους χαιρετισμούς μου,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. @ Κούκος,

    Καλώς τον το φίλο μου!!!
    Έτσι είναι Δημήτρη αυτό κι άλλα πολλά είναι το καμάρι μας στο νησί.
    Από Παρασκευή χαράματα θα πατάω στα χώματά του.

    Με το καλό να ειδωθούμε!
    Μέχρι τότε να περνάς καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Αγαπητέ μου Στράτο, επιτέλους ήρθα στην βιβλιοθήκη,
    Χαιρετισμο'υς από Κεφαλλονιά, Esta un poco aburrido pero mejorew diaw vienen

    Saludos
    Gabriel

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ωραίες που ’ναι οι αγκαλιές κι ας ζωγραφίζονται μόνο με λόγια...
Σας ευχαριστώ!