Η Μήθυμνα της συνέχειας (Μέρος 3ο)

Επί Γατελούζων, λοιπόν, ο Μόλυβος (είχε επικρατήσει, όπως είπαμε, τούτο το όνομα) αρχίζει να βγαίνει από την αφάνεια, ενισχύεται στρατιωτικά, επισκευάζεται το κάστρο του, αναπτύσσει την καλλιέργεια της ελιάς και το εμπόριο του λαδιού και αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο σημαντικούς εμπορικούς σταθμούς του Αιγαίου. Όλη αυτή η ακμή δεν θα κρατήσει για πολύ διότι στις 19 του Σεπτέμβρη του 1452, ύστερα από σθεναρή αντίσταση καταλαμβάνεται από τους Τούρκους. Αμέσως δεσμεύονται οι περιουσίες των πλούσιων Μολυβιατών, επιβάλλεται σκληρή φορολογία, αναγκάζοντας πολλούς να μετακινηθούν στα απέναντι παράλια αλλά και να ξενιτευτούν στην Ευρώπη. Έτσι ο Μόλυβος μετατρέπεται σιγά σιγά σε μια οχυρωμένη τουρκόπολη.

Από το τέλος, όμως, του 18ου αιώνα, μπαίνουν τα θεμέλια μιας δεύτερης, πιο μακρόπνοης και πιο αξιόλογης αναγέννησής του. Οι Μολυβιάτες απομονώνουν οικονομικά τους Τούρκους και παίρνουν την τοπική οικονομία στα χέρια τους. Όμως το πιο σπουδαίο –και θετικό- της εποχής εκείνης ήταν οι φιλελεύθερες ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης και τα κηρύγματα του Εθνικού Διαφωτισμού που φτάνουν ολοζώντανα από τις ευρωπαϊκές εστίες του Απόδημου Ελληνισμού (των Ελλήνων της Διασποράς) και αναστατώνουν τις συνειδήσεις των ντόπιων για πολιτική και πνευματική ελευθερία και πρόοδο. Αυτή την περίοδο και μέχρι την απελευθέρωση ο Μόλυβος θα πρέπει να καμαρώνει πολύ για τις επιβλητικές μορφές που ανέδειξε. Γι’ αυτές, όμως, θα αναφερθούμε σε επόμενα κεφάλαια.
Και μ’ όλα αυτά να συμβαίνουν, φτάνουμε στον πολυπόθητο Νοέμβρη του 1912 που μαζί με όλη τη Λέσβο έτσι κι ο Μόλυβος ανέπνευσε το ζωογόνο αέρα της Λευτεριάς! Κι ύστερα από αιώνες σκλαβιάς υψώθηκε στο ιστορικό του κάστρο η ελληνική σημαία.

Ίσαμε το 1923, ο τόπος δέχεται κύματα προσφύγων από τα μικρασιατικά παράλια, ανθρώπων που ξεριζώθηκαν από την πανάρχαιη Ελληνική Αιολίδα και Ιωνία, που εγκαθίστανται στο χωριό, οπότε φεύγουν και οι τελευταίοι Τούρκοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Από το 1923 και πέρα, αρχίζουν και μπαίνουν, πλέον, γερά τα θεμέλια για την υλική και πνευματική ανασυγκρότηση μιας και το προσφυγικό αυτό στοιχείο γίνεται το δημιουργικότερο τμήμα του πληθυσμού του. Όλη όμως αυτή την αλματική πρόοδο έρχεται να ανακόψει η κατοχή των Γερμανών αλλά και ο εμφύλιος με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα.

Και είναι τότε, σ’ αυτή τη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο της δεκαετίας του ’50, όταν η οικονομική δυσπραγία και η φτώχια οδηγεί στην αθρόα μετανάστευση, που «τείνει να λάβει αιμορραγική μορφή», παρουσιάζεται ο επιφανής συμπατριώτης μας, κοινωνιολόγος Μιχαήλ Γούτος που θα επιλέξει τον Μόλυβο για την εφαρμογή του οράματός του για κοινωνικό τουρισμό και θα βάλει τις βάσεις για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη τούτης της όμορφης γωνιάς της Λέσβου.

(συνεχίζεται)

Μηθυμναίος

Η Μήθυμνα της συνέχειας (Μέρος 2ο)

Στο βορειοανατολικό άκρο της Λέσβου, αντικρινά της αρχαίας Τροίας, όμοια με μια απλοχεριά χαιρετισμού - μέσα στο κυανογάλανο πέλαγο του Αιγαίου, η Μήθυμνα ριζώνεται αμφιθεατρικά από την ακρογιαλιά μέχρι την κορυφή του γενοβέζικου κάστρου της, καμαρωτή και περήφανη. Από τη μια τα λιόδεντρα και τα πεύκα και από την άλλη η απεραντοσύνη της θάλασσας. Δεν πρόκειται εδώ να κάνω κάποια ιστορική μελέτη. Γραφτά άλλων*, όπως είπα, θα χρησιμοποιήσω για να παρουσιάσω έναν σύντομο ιστορικό περίπατο.

.

Η μικρή ιστορία της Μήθυμνας, μεγάλη στην ιστορική της σημασία και σημαντική στην προέλευση και την αρχαία καταγωγή της, αρχίζει την 3η π.Χ. χιλιετία κατά την περίοδο που έφθασαν εδώ οι Αιολείς, δηλαδή στα τέλη της εποχής του Χαλκού. «Τα μυθολογικά στοιχεία κουβαλούν συχνά μεγάλες ιστορικές αλήθειες και γεγονότα που συγκίνησαν, φώλιασαν στις ψυχές των ανθρώπων κι έγιναν μύθοι».
Κατά τη Μυθολογία, η Μήθυμνα ήταν κόρη του Μάκαρα, εποικιστή της Λέσβου. Η δεύτερη, σε δύναμη και προκοπή, πόλη ύστερα από τη Μυτιλήνη. Στον Τρωικό πόλεμο η Μήθυμνα συμμαχούσε με τους Τρώες, γι’ αυτό κι έγινε στόχος επιδρομών και θέατρο επιχειρήσεων των Αχαιών. Σε μια από τις επιχειρήσεις ο Αχιλλέας την πολιόρκησε και την κυρίευσε ύστερα από προδοσία της Πεισιδίκης, κόρης του βασιλιά.
Στο τέλος του 8ου και στις αρχές του 7ου αιώνα η επικράτειά της Μήθυμνας, (η των «Μηθυμναίων Χώρα» κατά τον Θουκυδίδη), απλώνεται σχεδόν στο ένα τρίτο της έκτασης του νησιού και κατέχει όλο το κεντρικό και βόρειο τμήμα του.

.

Στους κατοπινούς χρόνους, κράτησε την ακμή και την ανεξαρτησία της. Ο πολιτικός προσανατολισμός της παραμένει δημοκρατικός και κατά την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου τάσσεται στο πλευρό των Αθηναίων ακόμα και μετά την αποστασία, από την Αθηναϊκή Συμμαχία, των άλλων Λεσβιακών πόλεων.
Πιστή σύμμαχος του Φιλίππου του Μακεδόνα περνά μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου στην κυριαρχία των Πτολεμαίων. Διατηρεί την ακμαία θέση της κατά την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας και στις αρχές του 2ου μ.Χ αιώνα δέχεται τον χριστιανισμό και γίνεται έδρα επισκόπου.

Στα 1355 η Λέσβος προικοδοτείται στον Γατελούζο ηγεμόνα Φραγκίσκο Α΄ κι έτσι υπάγεται στην αυθεντία των Γατελούζων μέχρι το 1462. Κατά την περίοδο τούτη υιοθετεί και το δεύτερο όνομά της και αναφέρεται πια περισσότερο σαν Μόλυβος. Είναι πιθανόν το όνομα τούτο να οφείλεται στη πληθώρα ελαιόδεντρων (Mont d’ olives=το βουνό των ελαιών) και στη συστηματική τους καλλιέργεια, αυτά τα χρόνια, παρά στα άφθονα πετρώματα μολύβδου που υπάρχουν στη περιοχή.

(συνεχίζεται)

.

Μηθυμναίος

.

* Βοηθήματα: Μήτσος Τσιάμης, Στρατής Χατζηγιάννης, Φαίδων Θεοφίλου

Η Μήθυμνα της συνέχειας...

Μέρος Πρώτο (Εισαγωγή)

.

Μήθυμνα Πανοραμική άποψη (φωτ. Στρ. Δουκάκη)

.

Μηθυμναίος γαρ, κάνοντας και τιμή στο όνομα, θα προσπαθήσω, όσο μπορώ να παρουσιάσω από εδώ, για όσους θελήσουν να στρέψουν για λίγο, έστω, το ενδιαφέρον τους και να γνωρίσουν τη Μήθυμνα (Μόλυβο) της Λέσβου. Τη μικρή μου πατρίδα, μιας κι αισθάνομαι να την κουβαλώ στα κύτταρα της ψυχής μου. Έναν τόπο όπου συμπλέκεται ακατάλυτα, ο μύθος με την ιστορία, το παραμύθι με τ’ όνειρο, η ποίηση με τη ζωντανή ομορφιά έτσι ώστε να μεταβάλλεται σε πηγή δημιουργίας. Αλλά πολλές φορές και... λύτρωσης.

Το λιμάνι. Μερική άποψη από την προέκταση. (Φωτ. Στρ. Δουκάκη)

.

Κανένας χρόνος δεν είναι αρκετός για τη Μήθυμνα, καμιά ταξιδιωτική εμπειρία αρκετή, κανένα συναίσθημα για μοιρασιά ικανό, κανένας χειμώνας αρκετά μακρύς για να σε κρατήσει μακριά. Γι’ αυτό ακριβώς... θα τη φέρω και κοντά σας, σε περιοδικές ιστορικές συντομογραφίες που θα συλλέγω από άλλους... ειδήμονες! Αλλά και θα σας τη γνωρίσω μέσα από δικές μου εικόνες. Κι όταν θελήσετε να πάτε εκεί θα βρείτε απάγκιο, θα ρίξετε κάβο στις σκοτούρες σας και θ’ αράξετε ήσυχα σ’ ένα αγκυροβόλιο ψυχής.

Αεροφωτογραφία της Μήθυμνας 2005 (του Costi STEFANOU)

Μηθυμναίος

.

* Κάνοντας κλικ πάνω στις φωτογραφίες έχετε τη δυνατότητα να τις δείτε σε μεγάλο μέγεθος

Η ομορφιά του ελάχιστου

Η ομορφιά του ελάχιστου

Όσα προσπερνούμε...

Εικόνες και λέξεις, ένα ταξίδι μαζί μου, λόγια σαν φυσικές αναπνοές

.

Πόσα πράγματα, μικρά και μεγάλα,

καθημερινά είναι δίπλα μας,

κι εμείς απλά δεν έχουμε χρόνο

να τα δούμε, να τα προσέξουμε, να τα απολαύσουμε...

να τα αγαπήσουμε...

Η ομορφιά της ταπεινότητας,

η πίστη στο ελάχιστο που μετουσιώνεται σε όλον

Λίγες σταλαγματιές. Παιχνίδια της φύσης...

Μικρές λεπτομέρειες που εκδηλώνονται γύρω μας,
έστω και με μια γκρίζα αισθητική...

Η προσήλωσή μας, μερικές φορές, σε τούτα τα δευτερεύοντα
μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο όμορφη...

Καθείς εφ’ ω ετάχθη…

Είδα μια λεύκα να λύνει τη σιωπή της και...

γέμισε η ζωή μου λευκά μυστικά.

.

Μηθυμναίος

Ύμνος στη Γυναίκα!

«Τα χέρια σου δρέπουν καρπούς, σπόρους σκορπούν κι ανθίζουν»*

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας η 8η Μαρτίου. Κατά τη γνώμη μου κάθε μέρα θα έπρεπε να είναι η ημέρα της. Μια φορά το χρόνο, όμως... την τιμούμε! Τιμή, λοιπόν, στη γυναίκα μάνα, στη γυναίκα σύζυγο, κόρη, φίλη, αδερφή, στη γυναίκα της Ελλάδας, στη γυναίκα του κόσμου! Έστω... και για μια μέρα το χρόνο. Η ημέρα, λοιπόν, της Γυναίκας που εργάζεται, της Γυναίκας που παλεύει, της Γυναίκας που διεκδικεί, της Γυναίκας που ονειρεύεται, ελπίζει κι ερωτεύεται, της Γυναίκας μητέρας. Ναι, της Γυναίκας με Γ κεφαλαίο!
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 η γυναικεία απελευθέρωση είναι γεγονός. Ο πόλεμος των φύλων τέλειωσε, δεν υπάρχει πια. Η Γυναίκα, διεκδίκησε και πέτυχε την ισότητα μέσα από την καθημερινή πρακτική της. Απαίτησε σεβασμό, έπεισε ότι τον αξίζει και πορεύτηκε με ξεκάθαρους στόχους ζωής. Είναι πλέον ενεργό μέλος και παίζει σημαντικό ρόλο στη σημερινή κοινωνία. Δεν νιώθει και δεν θα πρέπει να νιώθει προδομένη που γεννήθηκε γυναίκα, ασήμαντη και υποταγμένη στη μοίρα της. Κατάφερε και πέτυχε αυτό που τόσα χρόνια ποθούσε: Την «εξίσωσή» της με τον άντρα. Τώρα πια (ευτυχώς) έχει ξεφύγει προ πολλού απ’ αυτή τη μοίρα της εξάρτησης. Πάλεψε γι’ αυτό. Πάλεψε ανάμεσα στην υποταγή και στην εξέγερση, στην επιφύλαξη και στο θράσος, στην τρυφεράδα και στη σκληρότητα, στις απαιτήσεις και τους συμβιβασμούς κι έφτασε όχι μόνο ν’ ανακαλύψει αλλά και να δεχτεί... τον εαυτό της! Κι έτσι ξεπετάχτηκε η καινούργια γυναίκα: απροκατάληπτη, ανεξάρτητη, δίχως ενδοιασμούς, αγέρωχη. Μια νέα γυναίκα, διαφορετική, αδέσμευτη, άτρωτη, υπεύθυνη, προικισμένη, τολμηρή, θαρραλέα.
Η γυναίκα σήμερα με την πολύπλευρη προσφορά της και την έντονη παρουσία της, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στα παγκόσμια δρώμενα. Είναι ο πλούτος του συναισθήματος απέναντι στην ορθολογιστική αντρική σκέψη. Είναι ο φορέας της ευαισθησίας και της αγάπης. Εύθραυστη αλλά συνάμα και δυνατή σε έναν κόσμο μισαλλοδοξίας, σε έναν κόσμο που βάλλεται από την έλλειψη στόχων και ιδανικών, σε ένα κόσμο που πονάει και υποφέρει από τα συναισθηματικά αδιέξοδα. Η Γυναίκα πρωτοστάτησε, ακόμα και στους κοινωνικούς αλλά και στους εθνικούς αγώνες του τόπου της. Έκανε κι αυτή τις θυσίες της για την πρόοδο της κοινωνίας. Υπήρξε και είναι ο στυλοβάτης της. Ο φύλακας και συντηρητής όλων των ηθικών αξιών. Αποτελεί, αναμφισβήτητα τον πυρήνα της οικογένειας, καθώς γνωρίζει να στέκεται πολύ καλά στο ύψος των περιστάσεων.
Η Γυναίκα ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι, ένα σύμβολο αγάπης, ομορφιάς, στοργής αλλά και κατανόησης, εγκαρτέρησης και τρυφερότητας. Υπάρχει κάτι πιο όμορφο από την γυναίκα; Μπορούμε να της αρνηθούμε μήπως το δικαίωμα να επενδύσει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς της και των οραμάτων της; Από τη φύση της είναι πλασμένη για τη μητρότητα, τη συντροφικότητα, τη δεκτικότητα και παράλληλα προικισμένη με απίστευτη δύναμη και αντοχή.
Ένα τέτοιο πλάσμα και να το γιορτάζουμε μόνο μια μέρα το χρόνο. Ε, όχι... λοιπόν! Κι ακόμα δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να πάψουμε να πιστεύουμε πως ο πρώτος ρόλος της γυναίκας στη ζωή, πέρα απ’ όλα τα άλλα, είναι αυτός που της δώρισε η φύση προνομιακά και δεν μπορεί να έχει ισότιμα οποιοσδήποτε άντρας! Το ρόλο της ΜΗΤΕΡΑΣ!!! Κι αυτό μόνο φτάνει!

* Στίχος του Μήτσου Τσιάμη από τη συλλογή «Δοκίμιον Σιωπής».

Μηθυμναίος

Χωρίς Λόγια…

Αθώα παιδικά προσωπάκια και βλέμματα από μόνα τους είναι
αρκετά για να σε συγκινήσουν…

Νομίζετε πως χρειάζονται λόγια;

.

Μηθυμναίος