Όταν βρίσκεσαι να οδεύεις πια τα δεύτερα «ήντα» της ζωής σου, όλο και περισσότερο γίνονται εμφανείς κάποιες μικρο-ιδιοτροπίες της μνήμης που παίζουν κάτι προκλητικά παιχνίδια. Επηρεάζουν τη ζωή μας, ταλαιπωρούν το κεφαλάκι μας και, ουκ ολίγες φορές, παίζουν και με τα νεύρα μας... Όσο εκνευριστικό κι αν είναι το να ξεχνάς κάτι καινούργιο, άλλο τόσο –και περισσότερο– είναι να ξεχνάς κάτι που ήδη γνωρίζεις. Φυσικά, δεν αναφέρομαι στα ακραία φαινόμενα δηλαδή το να μην θυμάσαι που πάρκαρες το αυτοκίνητό σου ή κατά που πέφτει το σπίτι σου, αλλά σε άλλα καθημερινής ρουτίνας.
Δεν είναι λίγες οι φορές που προσπαθούμε να θυμηθούμε κάποια πράγματα κι αυτά πεισματικά, αρνούνται να έρθουν στη μνήμη μας. Δεν ξέρω εσάς, αλλά σ’ εμένα συμβαίνει συχνά να μου διαφεύγουν φυσιογνωμίες αλλά και ονόματα ανθρώπων που ενώ έχω δει, έχω ανταλλάξει δυο κουβέντες μαζί τους, ύστερα από λίγο καιρό όταν τους ξαναβλέπω, παιδεύω το μυαλό μου να θυμηθώ ποιος είναι. Επίσης μου συμβαίνει συχνά, όταν γράφω να χάνω τη λέξη που ήταν έτοιμη να αποτυπωθεί και σε κλάσματα δευτερολέπτου, πάει, μου ξέφυγε… Ακόμη και σε συζήτηση συμβαίνει το ίδιο, ενώ την έχω τη λέξη «στην άκρη της γλώσσας», όπως λένε, αυτή –ακόμη και η πιο οικεία– δεν λέει να βγει. Το ίδιο γίνεται όταν σπάω το μυαλό μου να βρω το ρημάδι «τάδε όνομα», κι αυτό, προς στιγμή, αντιστέκεται, μα ύστερα από μερικές ώρες, όταν πια δεν το χρειάζομαι… επανέρχεται. Και μη μου πείτε πως κι εσείς δεν είστε από αυτούς που ενώ έχετε απολαύσει υπέροχα και ξεκαρδιστικά ανέκδοτα –που λένε οι άλλοι– την επόμενη φορά που θα θέλατε να γίνεται εσείς ο αφηγητής, η διαδικασία της ανάκλησης δεν λειτουργεί…
Μωρέ, τι το ρολόι μου φοράω ανάποδα, τι τα σημειώνω, παθαίνω το ίδιο που πάθαινε η μάνα μου, η οποία έδενε κόμπο το μαντήλι της για να μην ξεχάσει κάτι, αλλά μετά από λίγο δεν θυμόταν γιατί τον έδεσε… Φυσικά ξέρω πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι σε θέση να αποθηκεύει αμέτρητες πληροφορίες και δεδομένα. Όμως για ποιο λόγο, τις περισσότερες φορές αδυνατούμε να τις επαναφέρουμε, όταν τις έχουμε πραγματικά ανάγκη, δεν το γνωρίζω. Μήπως φταίει ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που μας κατακλύζουν και το μυαλό μας είναι παραγεμισμένο; Τι να πω…
Βάλθηκα, ωστόσο, να ψάξω το θέμα κι ανακάλυψα διάφορα που τα λένε φυσικά οι κατέχοντες, επιστήμονες, νευρολόγοι, ερευνητές και ειδήμονες. Όλοι προτείνουν να συγκρίνουμε τη μνήμη μας με αυτή του υπολογιστή. Μα είναι δυνατόν; Έχουμε, λένε, μια «βραχύχρονη μνήμη περιορισμένης δυνατότητας και με υψηλά ποσοστά σφάλματος». Μπορεί να είναι και η πνευματική κόπωση, η αδυναμία συγκέντρωσης ή η έλλειψη προσοχής. Επιμένουν να λένε: «Θέλετε να κρατήσετε το μυαλό σας κοφτερό σαν ξυράφι; Κόψτε τα τσιγάρα, τα ποτά και τα ξενύχτια…». Μα, εγώ δεν καπνίζω, δεν πίνω, δεν ξενυχτώ… κι όμως… ξεχνάω! Τι να πιστέψω πια…
Η μνήμη, λένε ακόμη, μπορεί να δυναμώσει με το χρόνο και με την εξάσκηση, αν και υπάρχει ένα κομμάτι στο σύστημά της που αρνείται να βελτιωθεί. Αυτό είναι η προσωρινή μνήμη που όταν λειτουργεί μπορεί να επεξεργαστεί μόνο ένα μικρό αριθμό δεδομένων. Μάλλον, σ’ αυτό το «κομμάτι» θα ανήκει η δική μου. Γι’ αυτό τα βάζω μερικές φορές με τούτο το διαολεμένο μηχάνημα, το κομπιούτερ, που όλα τα έχει τακτοποιημένα στη μνήμη του και τίποτα δεν του ξεφεύγει. Κι αν κάποτε αυτό συμβεί με μια απλή αναβάθμιση τακτοποιείται. Πως γίνεται όμως να κάνεις αναβάθμιση στο μυαλουδάκι σου;
