Το Μονόγραμμα

Του Οδυσσέα Ελύτη

.

.

Μ' ένα απλό κλικ στο τοξάκι, ακούτε

τον Μίκη Θεοδωράκη και την Ιουλίτα Ηλιοπούλου

να το απαγγέλλουν, με φόντο το ADAGIO.

«Το Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη

είναι ο ωραιότερος ύμνος στον έρωτα

που έτυχε στη ζωή μου να διαβάσω»

Γιώργος Κουρουπός

Θα πενθώ πάντα - μ’ ακούς; - για σένα,

μόνος, στον Παράδεισο

Θα γυρίσει αλλού τίς χαρακιές

Τής παλάμης, η Μοίρα, σαν κλειδούχος

Μία στιγμή θα συγκατατεθεί ο Καιρός

Πώς αλλιώς, αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι

Θα παραστήσει ο ουρανός τα σωθικά μας

Και θα χτυπήσει τον κόσμο η αθωότητα

Με το δριμύ του μαύρου του θανάτου.

.

ΙΙ.

Πενθώ τον ήλιο και πενθώ τα χρόνια που έρχονται

Χωρίς εμάς και τραγουδώ τ’ άλλα πού πέρασαν

Εάν είναι αλήθεια

Μιλημένα τα σώματα και οι βάρκες πού έκρουζαν γλυκά

Οι κιθάρες πού αναβόσβησαν κάτω από τα νερά

Τα "πίστεψέ με" και τα "μη"

Μία στον αέρα μία στη μουσική

Τα δύο μικρά ζώα, τα χέρια μας

Πού γύρευαν ν’ ανέβουνε κρυφά το ένα στο άλλο

Η γλάστρα με το δροσαχί στις ανοιχτές αυλόπορτες

Και τα κομμάτια οι θάλασσες πού ερχόντουσαν μαζί

Πάνω απ’ τις ξερολιθιές, πίσω απ’ τους φράχτες

Την ανεμώνα πού κάθισε στο χέρι σου

Κι έτρεμες τρεις φορές το μώβ τρεις μέρες πάνω από

τους καταρράχτες

Εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδώ

Το ξύλινο δοκάρι και το τετράγωνο φαντό

Στον τοίχο με τη Γοργόνα με τα ξέπλεκα μαλλιά

Τη γάτα πού μας κοίταξε μέσα στα σκοτεινά

Παιδί με το λιβάνι και με τον κόκκινο σταυρό

Την ώρα πού βραδιάζει στων βράχων το απλησίαστο

Πενθώ το ρούχο πού άγγιξα και μου ήρθε ο κόσμος.

.

ΙΙΙ.

Έτσι μιλώ για σένα και για μένα

Επειδή σ’ αγαπώ και στην αγάπη ξέρω

ΝΑ μπαίνω σαν Πανσέληνος

Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μές στ’ αχανή

σεντόνια

ΝΑ μαδάω γιασεμιά κι έχω τη δύναμη

Αποκοιμισμένη, ΝΑ φυσώ νά σε πηγαίνω

Μές από φεγγαρά περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές

Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες πού ασημίζουμε

Ακουστά σ’ έχουν τα κύματα

Πώς χαϊδεύεις, πώς φιλάς

Πώς λες ψιθυριστά το "τι" και το "ε"

Τριγύρω στο λαιμό στον όρμο

Πάντα εμείς το φως κι η σκιά

Πάντα εσύ τ’ αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο

Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά

Το βρεγμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά

Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες

Τα δετά τριαντάφυλλα, και το νερό πού κρυώνει

Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει

Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας πού το ανοίγει εγώ

Επειδή σ’ αγαπώ και σ’ αγαπώ

Πάντα Εσύ το νόμισμα και εγώ η λατρεία πού το

Εξαργυρώνει:

Τόσο η νύχτα, τόσο η βοή στον άνεμο

Τόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά

Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική

Καμάρα τ’ ουρανού με τ’ άστρα

Τόσο η ελάχιστη σου αναπνοή

Πού πια δεν έχω τίποτε άλλο

Μές στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα

ΝΑ φωνάζω από σένα και Να με χτυπά η φωνή μου

Νά μυρίζω από σένα και ν’ αγριεύουν οι άνθρωποι

Επειδή το αδοκίμαστο και το απ’ αλλού φερμένο

Δεν τ’ αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ’ ακούς

Είναι νωρίς ακόμη μές στον κόσμο αυτόν αγάπη μου

Να μιλώ για σένα και για μένα.

.

ΙV.

Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν, μ’ ακούς

Δεν έχουν εξημερωθεί τα τέρατα, μ’ ακούς

Το χαμένο μου το αίμα και το μυτερό, μ’ ακούς

Μαχαίρι

Σαν κριάρι πού τρέχει μές στους ουρανούς

Και των άστρων τους κλώνους τσακίζει, μ’ ακούς

Είμ’ εγώ, μ’ ακούς

Σ’ αγαπώ, μ’ ακούς

Σε κρατώ και σε πάω και σου φορώ

Το λευκό νυφικό της Οφηλίας, μ’ ακούς

Πού μ’ αφήνεις, πού πάς και ποίος, μ’ ακούς

Σου κρατεί το χέρι πάνω απ’ τους κατακλυσμούς

Οι πελώριες λιάνες και των ηφαιστείων οι λάβες

Θα ’ρθει μέρα, μ’ ακούς

ΝΑ μας θάψουν κι οι χιλιάδες ύστερα χρόνοι

Λαμπερά θα μας κάνουν πετρώματα, μ’ ακούς

Νά γυαλίσει επάνω τους η απονιά, ν’ ακούς

Των ανθρώπων

Και χιλιάδες κομμάτια Να μας ρίξει

Στα νερά ένα - ένα , μ’ ακούς

Τα πικρά μου βότσαλα μετρώ, μ’ ακούς

Κι είναι ο χρόνος μία μεγάλη εκκλησία, μ’ ακούς

Όπου κάποτε οι φιγούρες Των Αγίων

βγάζουν δάκρυ αληθινό, μ’ ακούς

Οι καμπάνες ανοίγουν αψηλά, μ’ ακούς

Ένα πέρασμα βαθύ νά περάσω

Περιμένουν οι άγγελοι με κεριά και νεκρώσιμους ψαλμούς

Πουθενά δεν πάω, μ’ ακούς

Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ’ ακούς

Το λουλούδι αυτό της καταιγίδας και μ’ ακούς

Της αγάπης

Μία για πάντα το κόψαμε

Και δεν γίνεται ν’ ανθίσει αλλιώς, μ’ ακούς

Σ’ άλλη γη, σ’ άλλο αστέρι, μ’ ακούς

Δεν υπάρχει το χώμα δεν υπάρχει ο αέρας

Πού αγγίξαμε, ο ίδιος, μ’ ακούς

Και κανείς κηπουρός δεν ευτύχησε σ’ άλλους καιρούς

Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες, μ’ ακούς

ΝΑ τινάξει λουλούδι, μόνο εμείς, μ’ ακούς

Μές στη μέση της θάλασσας

Από το μόνο θέλημα της αγάπης, μ’ ακούς

Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ’ ακούς

Με σπηλιές και με κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς

Άκου, άκου

Ποίος μιλεί στα νερά και ποίος κλαίει μ’ ακούς;

Ειμ’ εγώ πού φωνάζω κι είμ’ εγώ πού κλαίω, μ’ ακούς

Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, μ’ ακούς.

.

V.

Για σένα έχω μιλήσει σε καιρούς παλιούς

Με σοφές παραμάνες και μ’ αντάρτες απόμαχους

Από τι ΝΑ ’ναι πού έχεις τη θλίψη του αγριμιού

Την ανταύγεια στο μέτωπο του νερού του τρεμάμενου

Και γιατί, λέει, νά μέλει κοντά σου νά ’ρθω

Πού δεν θέλω αγάπη αλλά θέλω τον άνεμο

Αλλά θέλω της ξέσκεπης όρθιας θάλασσας τον καλπασμό

Και για σένα κανείς δεν είχε ακούσει

Για σένα ούτε το δίκταμο ούτε το μανιτάρι

Στα μέρη τ’ αψηλά της Κρήτης τίποτα

Για σένα μόνο δέχτηκε ο Θεός νά μου οδηγεί το χέρι

Πιο δω, πιο κει, προσεχτικά σ’ όλα το γύρο

Του γιαλού του προσώπου, τους κόλπους, τα μαλλιά

Στο λόφο κυματίζοντας αριστερά

Το σώμα σου στη στάση του πεύκου του μοναχικού

Μάτια της περηφάνειας και του διάφανου

Βυθού, μέσα στο σπίτι με το σκρίνιο το παλιό

Τις κίτρινες νταντέλες και το κυπαρισσόξυλο

Μόνος ΝΑ περιμένω που θα πρωτοφανείς

Ψηλά στο δώμα ή πίσω στις πλάκες της αυλής

Με τ’ άλογο του Αγίου και το αυγό της Ανάστασης

Σαν από μία τοιχογραφία καταστραμμένη

Μεγάλη όσο σε θέλησε η μικρή ζωή

Νά χωράς στο κεράκι τη στεντόρεια λάμψη την ηφαιστειακή

Πού κανείς νά μην έχει δει και ακούσει

Τίποτα μές στις ερημιές τα ερειπωμένα σπίτια

Ούτε ο θαμμένος πρόγονος άκρη στον αυλόγυρο

Για σένα, ούτε η γερόντισσα ν’ όλα της τα βοτάνια

Για σένα μόνο εγώ, μπορεί, και η μουσική

Πού διώχνω μέσα μου αλλ’ αυτή γυρίζει δυνατότερη

Για σένα το ασχημάτιστο στήθος των δώδεκα χρονώ

Το στραμμένο στο μέλλον με τον κρατήρα κόκκινο

Για σένα σαν καρφίτσα η μυρωδιά η πικρή

Πού βρίσκει μές στο σώμα και πού τρυπάει τη θύμηση

Και νά το χώμα, νά τα περιστέρια, νά η αρχαία μας γη.

.

VI.

Έχω δει πολλά και η γη μές’ απ’ το νου μου φαίνεται ωραιότερη

Ωραιότερη μές στους χρυσούς ατμούς

Η πέτρα η κοφτερή, ωραιότερα

Τα μπλάβα των ισθμών και οι στέγες μές στα κύματα

Ωραιότερες οι αχτίδες όπου δίχως να πατείς περνάς

Αήττητη όπως η Θεά της Σαμοθράκης πάνω από τα βουνά

της θάλασσας

Έτσι σ’ έχω κοιτάξει πού μου αρκεί

Νά ’χει ο χρόνος όλος αθωωθεί

Μές στο αυλάκι που το πέρασμα σου αφήνει

Σαν δελφίνι πρωτόπειρο ν’ ακολουθεί

Και νά παίζει με τ’ άσπρο και το κυανό η ψυχή μου!

Νίκη, νίκη όπου έχω νικηθεί

Πριν από την αγάπη και μαζί

Για τα ρολόγια και το γκιούλ-μπιρσίμι

Πήγαινε, πήγαινε και ας έχω εγώ χαθεί

Μόνος και ας είναι ο ήλιος που κρατείς ένα παιδί

νεογέννητο

Μόνος, και ας είμ’ εγώ η πατρίδα που πενθεί

Ας είναι ο λόγος που έστειλα νά σου κρατεί δαφνόφυλλο

Μόνος, ο αέρας δυνατός και μόνος τ’ ολοστρόγγυλο

Βότσαλο στο βλεφάρισμα του σκοτεινού βυθού

Ο ψαράς που ανέβασε κι έριξε πάλι πίσω στους καιρούς τον

Παράδεισο!

.

VII.

Στον Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί

Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στη θάλασσα

Με κρεβάτι μεγάλο και πόρτα μικρή

Έχω ρίξει μές στ’ άπατα μιαν ηχώ

Νά κοιτάζομαι κάθε πρωί που ξυπνώ

Νά σε βλέπω μισή να περνάς στο νερό

και μισή να σε κλαίω μές στον Παράδεισο.

.

Στη Mareld που με παρακίνησε...

.

Μηθυμναίος