«Είμαι πάρα πολλά για να μην είμαι τίποτα και πολύ λίγος για να είμαι κάτι»… * * * * * «Ψάχνω να βρω λέξεις… που να "αγγίζουν" κι αγγίγματα που να μιλούν»…

20 Ιαν 2011

Τεράστια ζημιά στο Μουσείο Θεόφιλου στη Μυτιλήνη

Αποκαρδιωτική είναι η εικόνα του Μουσείου Θεόφιλου στη Μυτιλήνη, καθώς απειλούνται να καταστραφούν 86 έργα του λαϊκού ζωγράφου. Σύμφωνα με δημοσίευμα των εφημερίδων "Ελευθεροτυπία" και "Εμπρός".
Χρώματα που έχουν ξεθωριάσει, σε πίνακες που αφέθηκαν εκτεθειμένοι στον ήλιο ή σκέβρωσαν από την υγρασία. Έργα που καταστρέφονται, καθώς οι καμβάδες αρχίζουν να μαδάνε. Κεραμίδια που επιτρέπουν να τρέξουν νερά μέσα στις αίθουσες, στάζοντας πάνω στα έργα τέχνης.
.

Το μάζεμα των ελαιών εν Μυτιλήνη (Έργο Θεόφιλου)

Στο Μουσείο Θεόφιλου, λοιπόν, διαπιστώθηκε η εξαφάνιση πραγματικά μεγάλου μέρους γνωστών έργων από τον ήλιο, στον οποίο εκτίθενται οι καμβάδες απροστάτευτοι. Άλλωστε, από τον ήλιο προέρχεται και ο μοναδικός φωτισμός του Μουσείου, αν εξαιρέσει κανείς κάποια φώτα οροφής! Ακόμα, τα έργα είναι εκτεθειμένα στη σκόνη από τα παράθυρα που ανοίγουν, ως μόνη μέθοδος εξαερισμού. Η υγρασία μπαίνει από παντού, ακόμα και από τα κεραμίδια που, ασυντήρητα, επιτρέπουν στα νερά της βροχής να τρέχουν πάνω στα έργα. Θέρμανση δεν υπάρχει καμία. Κάποιοι θερμοσυσσωρευτές της δεκαετίας του '80 είναι και αυτοί εκτός λειτουργίας.
Και κοντά σε όλα αυτά, μία, όλη κι όλη, έκτακτη υπάλληλος, απλήρωτη από τον περασμένο Ιούνιο, με τη σύμβασή της να έχει λήξει ήδη από την Πρωτοχρονιά. Κι όμως εκείνη αγόγγυστα συνεχίζει να ανοίγει τις πόρτες τού κατά τα άλλα «προπύργιου του λεσβιακού πολιτισμού», του ρημαγμένου Μουσείου Θεόφιλου.
Η συντηρήτρια του υπουργείου Πολιτισμού, Δέσποινα Μαρσινοπούλου έκανε μια πρώτη εκτίμηση των κινδύνων που υπάρχουν και των φθορών που έχουν ήδη υποστεί τα έργα. Σύμφωνα πάντα με τη συντηρήτρια, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Έκρουσε, μάλιστα, τον κώδωνα του κινδύνου για το Μουσείο και τη συλλογή λέγοντας πως, στο βαθμό που η ίδια μπορεί να εκτιμήσει, υπάρχουν αρκετές φθορές και θα είναι δύσκολο «να κλείσει κανείς τα μάτια και να εφησυχάσει ή να πει "ας αφήσουμε το θέμα λίγο ακόμα"».
«Tα έργα καταστράφηκαν και ήδη έχουν ξεθωριάσει. Δεν χωράει δικαιολογία άγνοιας. Ακόμη και ο ταξιτζής που με μετέφερε και ο καφετζής της γειτονιάς, ήξεραν για την κατάσταση του Μουσείου». Αποκάλυψε ο αρχιτέκτονας, φωτογράφος και γραφίστας Βελισάριος Βουτσάς, περιγράφοντας την κατάσταση που συνάντησε στη διάρκεια της επίσκεψής του στο Μουσείο Θεόφιλου.

* Από τον Τεριάντ, στους δημάρχους
Το Μουσείο Θεόφιλου στεγάζεται στο κτήριο που σχεδίασε και έχτισε το 1964 ο γνωστός Λέσβιος αρχιτέκτονας Γιώργος Γιανουλέλης, με έξοδα του γνωστού Μυτιληνιού τεχνοκριτικού Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ. Ο τελευταίος ήταν ο άνθρωπος που «ανακάλυψε» τον Θεόφιλο, ενθαρρύνοντάς τον τα τελευταία χρόνια της ζωής του να ζωγραφίζει σε καμβάδες. Τους περισσότερους από αυτούς ο Τεριάντ τούς παραχώρησε στο Μουσείο Θεόφιλου, ενώ κάποιους άλλους τους έβαλε σε ειδική αίθουσα με έργα του λαϊκού ζωγράφου στο άλλο μουσείο που έχτισε και δώρισε στο υπουργείο Πολιτισμού, στο Μουσείο - Βιβλιοθήκη Μοντέρνας Τέχνης Τεριάντ. Το 1965 ο Τεριάντ δώρισε το Μουσείο Θεόφιλου στο Δήμο Μυτιλήνης. Έκτατε το μουσείο διαχειριζόταν η εκάστοτε δημοτική αρχή της Μυτιλήνης έως την κατάργηση, λόγω «Καλλικράτη», του δήμου στις 31 του περασμένου Δεκεμβρίου. Σήμερα το Μουσείο αποτελεί περιουσία του Δήμου Λέσβου και θα το διαχειρίζεται ο δημοτικός Οργανισμός Παιδείας και Πολιτισμού, όποτε αυτός ιδρυθεί.

Απόσπασμα από την εφημ. Ελευθεροτυπία (του Στρατή Μπαλάσκα).

* Η παρακμή και η φθορά είναι εμφανέστατα στις φωτογραφίες που είδα. Ως συνήθως, δεν υπήρξε ο απαραίτητος σεβασμός όχι μόνο στη μνήμη του δημιουργού, του ευεργέτη αλλά ούτε –ακόμη περισσότερο- στην ίδια την ιστορία του τόπου.
Τι κρίμα!
Η τυπική ελληνική αδιαφορία και αυθαιρεσία το έχει αφήσει στη μοίρα του.
Σ.Δ.

Μηθυμναίος

22 σχόλια:

  1. Λυπηρό!
    Εύχομαι οι υπεύθυνοι να μεριμνήσουν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και βέβαια είναι λυπηρό, φίλη μου, να χάνονται έτσι ανεύθυνα τέτοιοι θησαυροί του πολιτισμού μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Δυστυχώς φίλε μου αυτά είναι τα χάλια της ελληνικής διοίκησης.Η ιστορία του Μουσείου μου θύμισε ένα συμβάν στο χωριό μου υπάρχει μια εκκλησία η οποια είχε καταστραφεί απ τους σεισμούς, την ξαναέχτισαν, πήγα λοιπόν μια μέρα να ερευνήσω κάτω στο ημιυπόγειο κλπ.
    Ο καντηναλάφτης με υπερηφάνεια μου δίχνει τα καινούργια ευαγγέλια τα παλιά τα είχε πετάξει τα πήρα στα χέρια μου, πραγματικοί θησαυροί καταστρεμενα εκδωθεν εν Κωνσταντινουπόλει τον 17 αιώνα...

    χωρίς λογια

    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Για όνομα του Θεού φίλε Στράτο.
    Τέτοια εγληματική αδιαφορία για τους θησαυρούς μας;
    Υψώστε τη φωνή σας μήπως και κάποιος ευαισθητοποιηθεί.
    ΚΡΙΜΑ ! ! !
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Όλα είναι θέμα παιδείας. Απ΄ότι φαίνεται οι αρμόδιοι στερούνται παιδείας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Συμφωνώ με την Μαριάνθη. Οι υπεύθυνοι στερούνται παιδείας αλλά διαθέτους άλλα "προσόντα" για να καταστούν υπεύθυνοι.....

    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ειλικρινα στεναχωρεθηκα πολυ φίλε Στράτο για τη καταστροφή των εργων τέχνης του Θεόφιλου.
    Σαν μαθητής αλλα και σαν ιδιώτης παντα επισκεπτόμουν το Μουσείο αυτό.
    Μακάρι η πολιτεία να ενδιαφερθεί.....

    Γρηγόρης Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αισθανομαι ντροπη γιαυτα που διαβαζω.Μακαρι να ενδιαφερθουν οι αρμοδιοι για να μην χαθει ενα τοσο σημαντικο κομματι του λαικου μας πολιτισμου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @ pylaros,
    Έτσι, φίλε μου, από την άγνοια των «αρμοδίων»… και την εγκατάλειψη φθείρονται στις άθλιες συνθήκες πολλά από τα μοναδικά εκθέματα ή κειμήλια… Μέρος του πολιτισμού μας, το μοναδικό για το οποίο μπορούμε να περηφανευόμαστε.
    Δυστυχώς φίλε μου αυτά είναι τα χάλια μας…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ Dennis Kontarinis,

    Μην εκπλήσσεσαι κάτι τέτοια δεν είναι παράξενα για τα νεοελληνικά δεδομένα. Ίσως είμαστε και αχάριστοι κάπως γιατί το Μουσείο αυτό έγινε με έξοδα του Μυτιληνιού, φημισμένου καλλιτεχνικού εκδότη, Στρατή Ελευθεριάδη (TERIADE), δώρο στην πατρίδα του, μαζί με 86 πίνακες του λαϊκού ζωγράφου μας.
    Τι φωνή και σε ποιον να υψώσουμε… Είναι πράγματι κρίμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @ Μαριάνθη,

    Δεν το αμφιβάλλω, Μαριάνθη, βεβαίως δεν το αμφιβάλλω.
    Είσαι από εκεί και τα ξέρεις… θα έπρεπε να το φυλάμε σαν τα μάτια μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @ Ανώνυμος Γρηγόρης Κ.

    Γι’ αυτή την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα έργα του λαϊκού μας ζωγράφου -παίνεμα του νησιού μας- ντρεπόμαστε όλοι.
    Όπως λες κι εσύ: «Μακάρι η πολιτεία να ενδιαφερθεί...»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @ meggie,

    Γεια σου, Μετζι μου, κι εγώ συμφωνώ μαζί σας! Οι «αρμόδιοι» αναρμόδιοι της ελληνικής πολιτείας… τι να προλάβουν οι κακόμοιροι…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @ ΓΙΑΝΝΑ,

    Σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του πολιτισμένου κόσμου μια τέτοια συλλογή έργων τέχνης, Γιάννα μου, θα αντιμετωπιζόταν καταπώς της άξιζε. Και πιο πολύ γιατί το 1965 ο TERIADE το δώρισε στο Δήμο της Μυτιλήνης μαζί με 86 πίνακες του Θεόφιλου, από την ιδιωτική του συλλογή, και μόνο γι’ αυτό θα έπρεπε να το σέβονταν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Πριν από λίγους μήνες είχα επισκεφτεί το μουσείο...

    Είναι κρίμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Πριν μερικούς μήνες είχα γράψει κάτι εξ αφορμής ενός δημοσιεύματος στο 'Βήμα'. Από τότε μάλλον προς το χειρότερο πήγαν τα πράγματα, χειμώνας γαρ. Κρίμα...

    http://antonispapagiannis.blogspot.com/2010/10/blog-post_03.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Στράτο μου,

    μια ακόμη αδιαφορία αποπνικτική!
    Αίσχος
    και πάλι αίσχος!
    (ανάμεσα στα πολλά!)

    Χαιρετισμούς στην αγαπημένη Αλεξάνδρα,
    και σε όλα τα παιδιά
    Υιώτα
    αστοριανή,
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. @ Ηλέκτρα,

    Είναι κρίμα, Ηλέκτρα, δεν το λες μόνο εσύ το λένε όλοι. Το θέμα είναι τι γίνεται…
    Θα τρίζουν τα κόκκαλα του καημένου του Τεριάντ που είχε την ιδέα να φτιάξει και να χαρίσει στο νησί του όχι μόνο το Μουσείο αλλά και τα πολύτιμα έργα του «Παλαβού Μπογιατζή»… όπως γράφει ο κ. Παπαγιάννης στο blog του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. @ Α. Παπαγιάννης,

    Το διάβασα κύριε Παπαγιάννη, και δυστυχώς ναι, τα πράγματα πήγαν προς το χειρότερο. Κι αν δεν ενδιαφερθούν από το Υπουργείο Πολιτισμού θα τα ξαναλέμε…

    Σας ευχαριστώ για την παραπομπή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. @ Αστοριανή,
    Για να δούμε, Υιώτα, κάποιοι ενοχλήθηκαν. Ελπίζω να υπάρχει συνέχεια για το καλό του πολιτισμού μας.

    Με τους χαιρετισμούς μας.

    Υ.Γ.
    Με ρώτησες κάτι στην προ-προηγούμενη ανάρτηση κι εγώ σου απάντησα στο μέιλ σου, ελπίζω να το είδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. ΄Οποιος και να το διαχειριστεί στη συνεχεια, δυστυχώς η καταστροφή έγινε από τους προηγούμενους διαχειριστές.
    ΚΡΙΜΑ!!!!

    Φιλι και Γλαρένιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. @ ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ,

    Κι αυτό είναι κρίμα, Γλαρένια, ό,τι συνέβη...
    Ας ελπίζουμε να γίνει κάτι ώστε να μη συνεχιστεί η κατρακύλα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ωραίες που ’ναι οι αγκαλιές κι ας ζωγραφίζονται μόνο με λόγια...
Σας ευχαριστώ!