«Είμαι πάρα πολλά για να μην είμαι τίποτα και πολύ λίγος για να είμαι κάτι»… * * * * * «Ψάχνω να βρω λέξεις… που να "αγγίζουν" κι αγγίγματα που να μιλούν»…

23 Νοε 2009

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Eυεργέτημα του Τεριάντ στη Λέσβο

Στη Βαρειά, λίγο έξω από την πόλη της Μυτιλήνης σε μια μαγευτική τοποθεσία και μέσα στους ελαιώνες υπάρχει το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ, ενός από τους μεγαλύτερους τεχνοκριτικούς σε παγκόσμια κλίμακα. Άνοιξε τον Αύγουστο του 1979 και στεγάζει το σύνολο του εκδοτικού έργου του με εκπληκτικές εικονογραφημένες εκδόσεις πρωτότυπα έργα και λιθογραφίες, βιβλία γραμμένα με το χέρι και εικονογραφημένα από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ου αιώνα: Πικασό, Σαγκάλ, Ματίς, Μιρό, Ρουώ, Λεζέ. Τζιακομέτι, Λε Κορμπυζιέ κ.α.

Ανάμεσα στο πατρικό του σπίτι και στο Μουσείο του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου που στεγάζει τα 86 αριστουργήματα της Λαϊκής Τέχνης του Θεόφιλου, δωρεά κι αυτά του μεγάλου ευεργέτη Τεριάντ στο Δήμο Μυτιλήνης βρίσκεται το μοναδικό στον κόσμο αυτό μουσείο-κόσμημα. Έτσι ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξέλιξη της τέχνης στον αιώνα μας, μέσα από τους χαρακτηριστικούς εκπροσώπους της.


«Δυστυχώς όμως το Μουσείο Τεριάντ αργοπεθαίνει στη μιζέρια που το καταδίκασε η αδιαφορία του ελληνικού κράτους. Τα έργα εκτεθειμένα σε απαράδεκτες συνθήκες. Σε υγρασία, με τον ήλιο να τα τρώει, σκονισμένα, σε συνθήκες πραγματικής ντροπής. Σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του πολιτισμένου κόσμου μια τέτοια συλλογή έργων τέχνης θα αντιμετωπιζόταν καταπώς της άξιζε, θα αντιμετωπίζονταν σαν εθνικός θησαυρός. Σε οποιοδήποτε άλλο μέρος. Όχι όμως στην Ελλάδα και στη Μυτιλήνη».

Μετά το θάνατο του Τεριάντ στο Παρίσι η σύζυγός του Αλίς, περνούσε τα καλοκαίρια της στη Μυτιλήνη κι έβλεπε από κοντά και πικραινόταν για τη στάση των υπευθύνων του μουσείου. Μες σ’ αυτή την κατάντια, το μουσείο έπεσε και τρεις φορές θύμα κλοπής. Κι όλα αυτά ήταν η αιτία που η συλλογή Τεριάντ στο Παρίσι, με πίνακες, τεράστιας αξίας, που σκοπό είχε να δωρίσει στο Μουσείο της Βαρειάς, τελικά θεώρησε πως καλύτερη τύχη θα είχαν στο Μουσείο Ματίς.«Δεν μπορείτε να καταλάβετε», έλεγε πριν ένα χρόνο η Ντομινίκ Σιμιζιάκ, διευθύντρια του γαλλικού Μουσείου Ματίς, «τι δυνατότητες κρύβει η δυστυχώς θαμμένη στο Μουσείο της Βαρειάς συλλογή».Οπότε φανταστείτε τι χάσαμε. Σε μια εποχή τεχνοκρατίας και φθηνής κουλτούρας, επιτέλους ας κατανοήσουν όλοι οι φορείς ότι έχουμε χρέος* στο όνομα της μνήμης του Στρατή Ελευθεριάδη να σεβαστούμε το μοναδικής αξίας Μουσείο που ο μεγάλος ευεργέτης δημιούργησε και δώρισε στη Λέσβο και τη χώρα μας.

* Το ανεξόφλητο χρέος της πνευματικής Λέσβου
Απόσπασμα από την ομιλία του ποιητή και κριτικού
κ. Δημήτρη Νικορέτζου στην εκδήλωση της ΟΛΣΑ

«Αισθάνομαι την ανάγκη μιας προσωπικής εξομολόγησης για τον Tèriade, τον μεγάλο αδικημένο της αναγνώρισης και της υστεροφημίας. Ο Tèriade, ο μεγάλος μύστης και μέντορας της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας στο Παρίσι, ο μαικήνας όλων των ιερών τεράτων της ζωγραφικής, δεν ευτύχισε και δεν αξιώθηκε –στο μέτρο και στο βαθμό που του αναλογούσε- να βρει στην πατρίδα του την τιμή που του έπρεπε. Για το πλατύ κοινό έμεινε –και μένει ακόμα- ένας μεγάλος άγνωστος, καλυμμένος στη σκιά της ανωνυμίας ή το πολύ-πολύ με την ταυτότητα ενός κάποιου σημαντικού ανθρώπου “που ανακάλυψε τον Θεόφιλο”. Η αποκατάσταση της ιστορικής αυτής ανακολουθίας, ήταν που κατηύθυνε την ευαισθησία μου να δώσω μια κάποια ειδική έμφαση στη δική του φυσιογνωμία.»Η Λέσβος στάθηκε η αγλαόδωρη μοίρα και η μυθική τροφός του Tèriade. Η μοίρα αυτή που ξεπήδησε απ’ αυτά τα νερά –τα ιστορικά νερά- του Αιγαίου, απ’ το νησί της Ψάπφας ως τα παράλια τα “καρσινά”, εννοώ τ’ “απεναντινά”, της μικρασιατικής Ιωνίας. Ο αέρας ο θαλασσινός, που ερχόταν απ’ τα μπουγάζια του Αϊβαλιού, μαστόρεψε τη γλώσσα του, κάνοντάς την με την τέχνη, εργαλείο μαγείας. Όμως η μικρή πατρίδα δεν έδεσε τα φτερά του. Του έδωσε το γκόλφι και τον ξεπροβόδησε σε άλλους ορίζοντες, πιο μεγάλους και πιο θαυμαστούς.»Είναι πια καιρός που ο Tèriade εγκατέλειψε τις εγκόσμιες μέριμνες και τη ματαιότητα των ανθρωπίνων και “έδεσε κάβους” στην πολιτεία των ασφοδελών και των ίσκιων. Από τις 23 Νοεμβρίου του 1983 αναπαύεται μακριά απ’ το νησί της καταγωγής του, σε αλλότρια γη στο κοιμητήριο του Montparnasse. Τον τύλιξε η τεφρότητα του γαλλικού φθινοπώρου, χωρίς ένα μαντήλι αποχαιρετισμού από τη Ελλάδα, μακριά απ’ τη θαλπωρή και τη έγνοια των συμπατριωτών του. Εκεί στην ξενιτιά, στα χώματα της Εσπερίας, όπου η μοίρα όρισε να πληρώσει το κοινό ανθρώπινο χρέος, κανένας Έλληνας δεν βρέθηκε να τον νεκρολογήσει, να του μιλήσει με λόγια ελληνικά. Κανένας Έλληνας δεν ήρθε απ’ την πατρίδα του, απ’ το νησί του, να του φέρει ένα κλωνί λεσβιακής ελιάς, να τον συντροφεύει στο κοιμητήριο του Montparnasse. »Η πατρίδα γυμνή. Κανένα του άγαλμα, καμιά προτομή δεν αγλαΐζει τη Λέσβο, τον τόπο της φύτρας του, απ’ όπου βλάστησε το πρώτο του κύτταρο. Πόσο ωραίο θα ήταν –σκέφτομαι- να έφερναν τα οστά του στη γη των πατέρων του και να τα εναπόθεταν σ’ ένα χλοερό ξάγναντο στο αιολικό νησί. Η χοϊκή του ύλη να ξαναεπέστρεφε στη γη, ανάμεσα στις συστοιχίες των ελαιώνων και στη θαλασσοβροχή του Αιγαίου. Πόσο ωραίο θα ήταν…».

Μηθυμναίος

14 Νοε 2009

Η Βάνα Κοντομέρκου και το έργο της

Το λογοτεχνικό έργο της Βάνας Κοντομέρκου, η οποία είναι μια καταξιωμένη συγγραφέας της Διασποράς, παρουσίασε, στην αίθουσα Μιχαήλας Αβέρωφ, η Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών. Η Ιωάννα Κόκλα, εκπαιδευτικός και βραβευμένη ποιήτρια, έκανε λόγο για τα τρία πρώτα πονήματα της Βάνας: «Ο ήλιος έβγαινε από τη Δύση», «Αύριο ίσως…» και «Ανάμεσα σε δυο πατρίδες» και η Βάσω Κουβελά, ηθοποιός, συγγραφέας και πολιτισμιολόγος, για το τέταρτο βιβλίο το υπέροχο ιστορικό μυθιστόρημα «Φλογισμένες πέτρες».
Και ακριβώς, σ’ αυτό το τελευταίο βιβλίο «Φλογισμένες πέτρες» θέλω να σταθώ. Ένα έργο καθαρά ανθρώπινο όπου η Βάνα, καθώς ανέφερε η κυρία Κουβελά, «αποτυπώνει μια εποχή αυτή του ’40 και του ’50 στην άγονη και κακοτράχαλη περιοχή της Ορεινής Ναυπακτίας. Πατάει γερά πάνω στα βιώματα και στις κοινωνικές συνθήκες που διέπουν αυτή την κοινωνία. Χρησιμοποιεί τα ιστορικά αυτά χρόνια που σημάδεψαν τη ζωή όλων για να ξετυλίξει ίσως ένα κουβάρι αναμνήσεων και ακουσμάτων για να συνθέσει το έργο της. Κι όπως λέει κι ο Βασίλης Βασιλικός στην εισήγησή του “τα πέτρινα αυτά χρόνια’’ σηματοδότησαν όλες τις κατοπινές εξελίξεις.
»Μιλάει με ιδέες και βαθύτερα νοήματα μέσω των ηρώων της τόσο απλά και κατανοητά. Η πείνα, η εκμετάλλευση, η αδικία που υφίσταται ο ήρωάς της Πάνος, ο κόπος για δουλειά και μάθηση, ο πόλεμος… όμως στο τέλος δικαιώνεται όλος αυτός ο κόπος κι ο αγώνας ζωής και νικά ο άνθρωπος, με βάρκα την ελπίδα. Έρχεται η εξομάλυνση των παθών του εμφυλίου με την αγάπη, τον έρωτα δυο νέων –κι αυτό είναι το γλυκύτερο στοιχείο της ζωής, μακριά απ’ τα μίση και το αίμα της κατοχής και του εμφυλίου τις προκαταλήψεις. Ιδέες, νοήματα βαθειά, νοήματα ζωής μας διδάσκουν, μας τονώνουν μέσω αυτών των ηρώων, για αγώνα ζωής, για νίκη.
»Το βιβλίο της Βάνας Κοντομέρκου είναι η δικαίωση της ζωής για δράση κι όχι για παραίτηση. κι όπως σημειώνει η ίδια η συγγραφέας: μέσα απ’ τον πόνο βγαίνει κανείς δυνατότερος
».

Σας συνιστώ ανεπιφύλακτα να διαβάσετε αυτό το βιβλίο και είμαι σίγουρος πως θα σας γοητεύσει. Ένα καταπληκτικό βιβλίο με ενδιαφέρουσα ιστορία, καλοδουλεμένη πλοκή και άριστη απόδοση χαρακτήρων, σίγουρα θα κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον ακόμη και του πιο απαιτητικού αναγνώστη.

* Το βιβλίο «Φλογισμένες πέτρες» θα το βρείτε στο βιβλιοπωλείο ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ, Πανεπιστημίου 17


Ο Πρόεδρος Αυγερινός Ανδρέου προλογίζει

Η συγγραφέας ανάμεσα στις δυο ομιλήτριες

Η κα. Κόκλα και η κ. Κοντομέρκου διαβάζουν

Μέρος από το ακροατήριο

Ο Μηθυμναίος, η Βάνα και ο Αντρέας Κοντομέρκος



Μηθυμναίος

12 Νοε 2009

Κι ύστερα σου λένε ζώα…

Όταν η αγριότητα μετατρέπεται σε αγωνία και αδιέξοδο,
φτάνει η εσωτερική δύναμη να προκαλέσει την ήττα
και την ταπείνωση του δυνατού
και να καταλήξει σε μάθημα στοργής και τρυφερότητας...
.
Κι ύστερα σου λένε ζώα...
.
Αξίζει να δείτε το παρακάτω βίντεο μέχρι το τέλος του.

Μηθυμναίος

7 Νοε 2009

Για την αγάπη των άλλων

Πλήθος κόσμου έδωσε χτες το παρόν στην αίθουσα του ξενοδοχείου King George Palace στο Σύνταγμα, όπου έγινε η παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ.

Κι ήταν κυριολεκτικά όλοι εκεί
και με την ευχή να είναι καλοτάξιδο!!!

«Η Ζωή είναι μεγαλύτερη απ' την Αγάπη;»

Στο πάνελ η δρ. Βιβή Κοψιδά-Βρεττού, ο βουλευτής Δωδεκανήσου Γιώργος Νικητιάδης, η συγγραφέας Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη, ο Τζων Κατσιματίδης, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Ελένη Γκίκα, ο βουλευτής Κώστας Σκανδαλίδης και η Δέσποινα Εμμανουηλίδη-Λυβίτση

Όλοι οι φίλοι πανευτυχείς γύρω από τη συγγραφέα, που λάμπει!!!
(Από αριστερα, Ted Αργύρης, Π. Ξανθίδης, Χρ. Αγγελής, Ν. Ψυχογιού,
Ι. Φραγκούλη, Αλεξάνδρα και Στρ. Δουκάκης,
Βάνα και Αντρ. Κοντομέρκος, Θ. Ψυχογιός)

... κλέψαμε μια στιγμή από εκείνη…

Η Αλεξάνδρα Δουκάκη, ο Μηθυμναίος και οι συγγραφείς Ελένη Γκίκα και Βάνα Κοντομέρκου

Ιουστίνη μου, συγχαρητήρια, σ’ ευχαριστούμε για την αξέχαστη βραδιά και ευχή μου πάντα να μας δίνεις ωραία βιβλία.

Μηθυμναίος

4 Νοε 2009

Επαγγέλματα που άντεξαν στο χρόνο

Χθες βράδυ στον Ιανό, ένα θαυμάσιο χώρο πολιτισμού, που χρόνια τώρα είναι πλέον θεσμός, έγινε η παρουσίαση του λευκώματος «ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΕΞΑΝ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ», «σπονδή στο ήθος των παλιών μαστόρων» με το φακό του συμπατριώτη και παιδικού μου φίλου φωτογράφου και εκδότη Δημήτρη Ταλιάνη και τη γραφίδα του συγγραφέα Πάνου Θεοδωρίδη.
Ομιλητές η Λιάνα Κανέλλη, βουλευτής ΚΚΕ, δημοσιογράφος, (ήταν απόλαυση, απ’ τους ομιλητές που παρακαλάς να μην τελειώσει το λόγο της) o Κώστας Σερέζης, δημοσιογράφος, συγγραφέας, και οι δυο συντελεστές του βιβλίου.
Για μια ακόμη φορά και για τέτοιες εκδηλώσεις ο χώρος του Ιανού δείχνει, παρόλο το μέγεθός του, μικρός!

Για μένα πολλαπλή η χαρά γιατί εκτός από το φίλο Δημήτρη, εκεί ήμασταν παρέα με φίλους όπως η Βάνα και ο Αντρέας Κοντομέρκος, η Δώρα Γιαννάκου-Παρίση (μια από τους 40 τεχνίτες του βιβλίου, συμπατριώτισσα, κουκλοποιός και νονά του Δ. Ταλιάνη) κι από δίπλα η έκπληξη που περίμενα η συνμπλόγγερ Φαραώνα!!!

«Πολύχρονη η προετοιμασία και η έρευνα γι’ αυτήν την προσεγμένη έκδοση. 20 ερευνητές από όλη την Ελλάδα, υπέδειξαν ξακουστά ή ξεχασμένα εργαστήρια της επικράτειας. Ο Δημήτρης Ταλιάνης φωτογράφισε και πήρε συνεντεύξεις, ο Πάνος Θεοδωρίδης διαμόρφωσε τα κείμενα. Εν τέλει, 40 τεχνίτες σε 30 και ένα παραδοσιακά επαγγέλματα συνέβαλαν στη δημιουργία ενός τόμου που επιμένει να προσβλέπει στο σήμερα και το αύριο για τις τέχνες που «χάνονται».
Πέρα από τη νοσταλγία και αίσθηση παραμυθιού που μας προκαλούν τα παλιά επαγγέλματα που εξασκούν. Είναι οι τεχνίτες που ενσαρκώνουν, στη στροφή του αιώνα μας, το πείσμα και την επιμονή μιας προσωπικότητας που γνώρισε πολλές διακυμάνσεις και περιπέτειες στο βίο τους, αλλά τώρα συνεχίζουν ως αμύντορες της τέχνης τους, παραβλέποντας και ξεπερνώντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν»
.

Σαν υστερόγραφο λίγα λόγια για τον Δημήτρη Ταλιάνη με λόγια της Νατάσσας Φωκιανίδου (Φαραώνας):
"O Δημήτρης Ταλιάνης φωτογράφος του ελληνικού φωτός (μερικοί το λένε και τοπίο) ξεκίνησε απεικονίζοντας κυριολεκτικά τις ισχυρές εντυπώσεις του από την ποίηση και τη μουσική. Ο φακός του ανίχνευε την ομορφιά ως κατάθεση της μνήμης, όχι ως εικαστική μανιέρα, αλλά μέσα από τον διάλογο με τα πράγματα. Γι’ αυτό και άργησε να περιεργαστεί πρόσωπα και χειρονομίες.
Το ήθος του τοπίου (μερικοί το λένε και φως) παραήταν ισχυρό για την αίσθησή του"
.
.
Κι εγώ να συμπληρώσω με περηφάνια πως είναι κι αυτός Μηθυμναίος!